Sinds 13 mei staat er een gloednieuwe inventaris op https://inventaris.onroerenderfgoed.be. Zoals altijd is het even aanpassen. Omdat verandering altijd even wennen is, lijsten we op onze IT blog de voornaamste mogelijkheden qua zoeken op. De vorige keer (Van zoeken naar vinden op de nieuwe inventaris) gaven we een aantal algemene principes mee, vandaag verdiepen we ons in full-text zoeken. Alhoewel we de erfgoedobjecten (Erfgoedobjecten en aanduidingsobjecten) hier als voorbeeld gebruiken, ondersteunen onze andere modules dit soort zoekoperaties eveneens en met dezelfde syntax.
Warning
Omdat de nieuwe inventaris nog vers is, kunnen er nog lichte verschuivingen optreden, dus mogelijk is nog niet alles definitief.
Zoals we in ons vorige bericht al uitlegden, komt full-text zoeken overeen met zoeken zoals een grote zoekmachine op het internet. Onze zoekmachine gaat er van uit dat je op zoek bent naar een vrij specifiek object of document en probeert je het best passende terug te geven. De zoekmachine doet dit door je zoektermen te bekijken, alle objecten te zoeken die aan je zoektermen voldoen en tenslotte de meest relevante objecten vooraan te zetten. Als je naar Gravensteen zoekt, krijg je dus het meest Gravensteenige object te zien.
Om te bepalen wat nu het meest relevante object is, zijn er meerdere algoritmes die kunnen gebruikt worden. In grote lijnen komt het echter op neer dat een object waarin je zoekterm meer voorkomt, als meer relevant wordt gezien dan een object waarin je zoekterm minder voorkomt. Hierbij wordt er rekening gehouden met andere factoren zoals de lengte van het veld waarin een zoekterm voorkomt (hoe kleiner een veld, hoe relevanter de zoekterm) en hoe vaak je zoekterm voorkomt over alle objecten heen (hoe vaker, hoe minder relevant de zoekterm). Daarnaast hebben we de zoekmachine ook zo geconfigureerd dat het voorkomen van een zoekterm in bepaalde velden meer relevant is dan in andere. Zo gaan we er van uit dat de titel meer doorweegt dan de tekst van een fiche. Als je naar Gravensteen zoekt, zal een object met als titel Gravensteen hoger scoren dan een object waarin Gravensteen een keer in de tekst voorkomt.
Als we even naar de zoekmachine kijken, dan kunnen we simpelweg zoeken naar het Gravensteen door op het zoekformulier voor erfgoedobjecten in het veld Algemeen de zoekterm Gravensteen in te tikken. Dit geeft ons https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten?tekst=gravensteen als resultaat en het Gravensteen uit Gent staat bovenaan. Niet geheel onverwacht. Het maakt trouwens ook helemaal niet uit of we zoeken op Gravensteen of gravensteen.
Stel echter dat we iets meer willen weten over het Gravensteen in Aalst. Als we Gravensteen Aalst als zoekterm gebruiken, dan krijgen we nog maar 2 resultaten. Dit zijn dus allemaal objecten waarin zowel Gravensteen als Aalst voorkomen. Standaard wordt elk woord in het zoekvenster dus gezien als een zoekterm en wordt er gezocht naar objecten waarin alle termen voorkomen. We kunnen dit expliciet maken met de AND (EN) operator. Deze stellen we voor met een + teken. Dus Gravensteen Aalst is identiek aan Gravensteen+Aalst. Stel dat we echter op zoek zijn naar iets over het Gravensteen of Aalst, dan kunnen we de OR (OF) operator gebruiken. Deze stellen we voor met een | teken, ook gekend als het pipe symbool. Dus Gravensteen|Aalst geeft ons alles waarin zowel Gravensteen als Aalst voorkomen. De derde operator is de NOT (NIET) operator. Deze stellen we voor met een - teken. Dus, als we alle objecten willen waarin Gravensteen voorkomt, maar niet Aalst, dan zoeken we Gravensteen -Aalst.
Standaard zal de zoekmachine je zoektermen splitsen op basis van spaties, elk apart woord is dus een aparte zoekterm. Soms is dit echter niet wat we willen. Stel dat we willen zoeken naar de Grote Markt te Aalst. Als we zoeken naar Grote Markt Aalst, dan krijgen we vrij veel zoekresultaten. Bovenaan staan inderdaad een aantal panden aan de grote markt, maar we vinden helemaal achteraan wel Paviljoen De Notelaer, waarin de woorden grote, markt en aalst voorkomen. Dat komt omdat we nu gezocht hebben naar alle documenten waarin deze drie zoektermen voorkomen, ongeacht hun volgorde. Als we echter expliciet willen zoeken naar de Grote Markt, dan kunnen we deze tussen aanhalingstekens plaatsen. Dus, met “Grote Markt” Aalst zoeken we niet meer naar drie zoektermen, maar naar twee zoektermen. Zowel Grote Markt als Aalst moeten voorkomen. We krijgen al wat minder zoekresultaten en een object zoals het paviljoen van de Notelaer valt al weg.
Eens we met meerdere zoektermen beginnen te werken, willen we misschien wel complexere combinaties van zoektermen toepassen ook. Stel dat we interesse hebben in de Vismarkt van Brugge of Gent. Als we zoeken naar vismarkt brugge gent, dan zoeken we objecten waarin alle drie die termen voorkomen. Niet echt wat we zochten, want die van Brugge maakt geen melding van die van Gent en die van Gent niet van Brugge. Dus we krijgen geen van de door ons gewenste vismarkten. We kunnen proberen met vismarkt + brugge | gent in de veronderstelling dat we dan zoeken op vismarkt en brugge of gent. Nu krijgen we heel veel resultaten omdat bepaalde operatoren voorrang hebben op andere. We hebben daardoor eigenlijk gezocht hebben op objecten over de vismarkt in Brugge (zeer weinig), of objecten in Gent (zeer veel). Echter, we kunnen de zoektermen groeperen door haakjes () te gebruiken. Zo kunnen we zoeken naar vismarkt + (brugge|gent) om fiches te vinden over de vismarkt waarin ook nog Brugge of Gent voorkomen.
Tenslotte kunnen we soms ook wel eens willen zoeken op een deel van een woord. Stel dat we iets zoeken over gedenkstenen, gedenkplaten of gelijkaardig, dan kunnen we zoeken aanr gedenk*. Dit kan prima gecombineerd worden met de vorige operatoren, dus met gedenk* | herdenk* komen we allerlei te weten over herdenkingsbomen, gedenkstenen, gedenkplaten, herdenkingsmonumenten en meer. Denk er wel aan dat het * teken enkel op het einde van een zoekterm kan gebruikt worden omwille van de performantie van zoekopdrachten. Met *linde zal je dus geen herdenkingslinde vinden.
Als we alles combineren kunnen we dus zoeken naar objecten waarin iets gezegd wordt over visgraatverband of -motief, in Oost- of West-Vlaanderen, maar waarin Brugge niet voorkomt met de volgende zoekopdracht: visgraat* (oost-vlaanderen|west-vlaanderen) -brugge.
Misschien vraag je je af welke velden er nu juist doorzocht worden als je full-text zoekt en hoe zwaar deze doorwegen in je zoekopdracht? In het bovenstaande voorbeeld zul je bijvoorbeeld objecten vinden waarin Oost-Vlaanderen of West-Vlaanderen niet in de tekst voorkomen, maar wel in de locatie omschrijving. Omdat het makkelijker werkt en aangeeft waar de nodige accenten liggen, voegen we deze toch toe aan de full-text index. De velden die we full-text doorzoeken in volgorde van belang zijn: de tekst, de titel van de tekst, de korte beschrijving van het object (wat je te zien krijgt in een zoekresultaat), provincie, gemeente, deelgemeente en straat namen, thesaurustermen en de naam van het object zelf. Als je dus vismarkt zoekt, dan zal een object waarvan de titel vismarkt is, hoger op de lijst staan dan een object waarvan vismarkt ergens in de tekst voorkomt. We tonen wel alle objecten waarin vismarkt voorkomt, tenzij het er meer dan 10.000 zijn (het maximale aantal zoekresultaten).
We hopen dat het duidelijk is dat je met de nieuwe zoekmachine in de inventaris krachtige full-text zoekopdrachten kunt uitvoeren eens je de mogelijkheden een beetje onder de knie hebt. Onthou vooral dat je met full-text zoeken meestal op zoek bent naar een klein aantal documenten en je het meest relevante wil zien. Het totale aantal resultaten zegt je meestal niet zo veel, daarvoor ben je beter af me exacte filters op zaken zoals een gemeente of een thesaurusterm. Je kunt je full-text zoekopdrachten optimaliseren met de volgende operatoren:
Meerdere zoektermen worden impliciet met AND gecombineerd, je kan dit expliciet maken met +
Je kunt ze ook combineren met een OR combinatie via |
Je kunt een term uitsluiten met de NOT operator via -
Je kunt zoektermen combineren tot 1 zoekterm door de termen tussen “ te plaatsen
Je kunt de volgorde van operatoren aanpassen door () te gebruiken
Je kunt zoeken op woorden die starten met een prefix door een * toe te voegen
Veel zoekplezier! Mocht je nog vragen hebben over het zoeken, stel ze dan aan ons.
