Domein Ter Mik

Ankerplaats ID:A10005

Omschrijving

Domein ‘Ter Mik’ is gelegen in de gemeente Brasschaat in de Antwerpse Noorderkempen. De begrenzing van deze ankerplaats wordt gevormd door domein ‘De Inslag’ in het westen, de bebouwing van Marie-ter-Heide in het noorden, de Miksebaan in het oosten en de E19 in het zuiden. De oorsprong van domein ‘Ter Mik’ gaat terug tot 1775, toen het park werd aangelegd volgens een geometrisch patroon. Het kasteel volgde in 1785. In 1830 werd de oorspronkelijke opvatting van het park gewijzigd door de aanleg van een ‘Engelse tuin’. Met de ijzermaalstenen die opgegraven werden bij de aanleg van de vijver, werd de opmerkelijke neo-romaanse poort gebouwd. Deze toegangspoort in Middeleeuwse stijl omvat 2 torens en een ophaalbrug. De opvatting van de poort past volledig in het concept van de Engelse tuin, waarbij de aanleg van waterpartijen en de opbouw van romantische ruïnes tot de typische eigenschappen behoorde. Het oorspronkelijke kasteel brandde in 1875 af en werd herbouwd volgens plannen van de toestand in 1830. Het bijhorende park omvat een merkwaardig arboretum met een aantal zeldzame bomen. Verder wordt het gekenmerkt door overwegend gemengd loofbos, versneden door een dicht grachten- en drevenpatroon dat doorloopt tot in het domein ‘De Inslag’. Een aantal bomen in het park hebben een enorme omvang en hoge ouderdom, wat hen waardevol maakt als verblijfplaats voor vogels en vleermuizen. Hier en daar komen verspreid een aantal graslanden voor. Opmerkelijke ruimtelijk-structurerende elementen zijn de talrijke dreven, het centraal gelegen kasteel met vijver, alsook de opvallende percelering van het zuidoostelijke naaldbos. In het zuidelijke deel van de ankerplaats bevindt zich ‘Hoeve de Mick’, omringd door landbouwgronden. De hoeve en omliggende landbouwgronden zijn reeds herkenbaar op de historische kaart van Ferraris uit 1777. Verspreid in het domein treft men nieuw opgerichte gebouwen aan, die echter mits inpassing in het geheel en zonder verdere uitbreiding, geen wezenlijk probleem vormen.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

De natuurwetenschappelijke waarde van deze ankerplaats wordt voornamelijk bepaald door het rijke en oude bomenbestand dat ook voor avifauna en vleermuizen potenties inhoudt.

Historische waarde

Het domein ‘Ter Mik’ vertegenwoordigt een belangrijke historische waarde als voorbeeld van de aanleg van een Engelse tuin, inclusief de in 1830 gebouwde neo-romaanse toegangspoort. Het kasteel en de parkstructuur zijn nog relatief gaaf en zeer goed herkenbaar. In het zuidelijke deel bevindt zich ‘Hoeve de Mick’, omringd door landbouwgronden. Hoeve en omliggende landbouwgronden zijn reeds herkenbaar bij Ferraris.

Esthetische waarde

Kasteel en park samen vormen een redelijk gaaf en esthetisch waardevol geheel, waarbij vooral de lange, rechte dreven mooie zichten doen ontstaan.

Ruimtelijk-structurerende waarde

Opmerkelijke ruimtelijk-structurerende elementen zijn de talrijke dreven, het centraal gelegen kasteel met vijver, alsook de opvallende percelering van het zuidoostelijke naaldbos. De structuur van de bospercelen, doorweven met dreven en grachten, loopt naar het westen door in domein ‘De Inslag’.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Hydrografische Elementen:
  • beek

Miksebeek

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • park

Engelse parkstijl

Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel
  • kasteelgracht

Brug en poort

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve

Elementen van transport en infrastructuur

Waterbouwkundige infrastructuur:
  • grachtenstelsel

Elementen en patronen van landgebruik

Puntvormige elementen:
  • solitaire boom
Lijnvormige elementen:
  • dreef
Kunstmatige waters:
  • vijver
Bos:
  • naald
  • loof
  • hooghout

Andere:

Opmerkingen en knelpunten

Het kasteel van ‘Ter Mik’ doet nu dienst als rusthuis; het interieur werd aan de noden van het rusthuis aangepast. Sanatorium De Mik, gelegen in het zuidelijke deel van de ankerplaats, is een onherstelbare landschapswonde. De kinderboerderij in het noordoosten vormt geen probleem, maar verdere uitbreiding moet worden vermeden.