Argendaalbos en Bellegembos

Ankerplaats ID:A30043

Omschrijving

Deze ankerplaats ligt ten zuidoosten van Bellegem (gem. Kortrijk). Ze wordt in het westen begrensd door de N50 Kooigem-Kortrijk, in het noorden door de lintbebouwing vanuit Bellegem, in het oosten door een weg die evenwijdig aan de N50 loopt, en in het zuiden door een gedeelte van het woonpark bij Bellegembos. Het landschap wordt grotendeels gestructureerd door het reliëf en de bodemgesteldheid/geologie. De ankerplaats bevindt zich op de noordwestelijke helling van het Schelde-Leie-interfluvium. Hier ontspringen enkele beekjes door de geologische opbouw van de heuvel. Op de top en de hoogste gedeelten bedekt kwartaire zandleem de tertiaire formatie van Gent. Langs de hellingen ligt een dunne leemlaag die lokaal afwezig is; daar dagzoomt het tertiair substraat. Onder de formatie van Gent ligt de zandige formatie van Tielt boven de kleiige formatie van Ieper. Door de dunne kwartaire bedekking en door de kleiige tertiaire lagen komt stuwwater voor. De zandige formatie van Tielt is een waterhoudende laag die rust op de kleiige formatie van Ieper. Waar de kwartaire bedekking het toelaat of waar ze afwezig is, ontstaan bronniveau’s. De valleien zelf lopen stroomopwaarts van de bron verder zonder beek en zijn dus ontstaan tijdens vroegere periodes. In de valleien en langs de steilere hellingen komen vaak taluds (al dan niet met houtkant) en graften voor. Het bos bevindt zich op marginale landbouwgronden door de dunne Kwartaire bedekking en door het stuwwater. De boscomplexen zijn vermeld op de kabinetskaart van graaf de Ferraris; het toenmalige Bellegembos was groter dan het huidige. Deze bossen hebben een grote verscheidenheid aan vegetatie en avifauna. Bellegembos herbergt tevens een zeer rijke en gevarieerde voorjaarsflora. De bovenste gedeelten van de valleien worden meestal als weiland gebruikt dat verder stroomafwaarts overgaat in akkerland. Rond de weilanden is nog veel perceelsrandbegroeiing aanwezig zoals knotbomenrijen (met ondergroei van struiken), houtkanten (soms op taluds), opgaande bomenrijen,…. De rest van het gebied wordt als akkerland gebruikt; het zijn vrij grote en regelmatige percelen. Het kasteel van Argendaal, met een dreef als toegangsweg, is een restant van de heerlijkheid van Argendaal en rond het kasteel vallen de percelen op door hun grootte. Het Argendaalhof vormt een behoorlijke blikvanger door de afwezigheid van omringende bossen en door de ligging op een hoogte. De hoeves ten noordwesten van de bossen zijn nog gaaf en passen door hun gaafheid en herkenbaarheid in het landschap. In de ankerplaats lopen slechts enkele smalle aardewegen en paden. Vanop de kamlijn heeft men vergezichten naar de Schelde- en de Leievallei toe.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

De topzone ligt op de waterscheidingskam tussen Leie- en Scheldebekken en ligt wegens de bodemgesteldheid reeds lang onder bos. Het Bellegem- en Argendaalbos herbergen een grote verscheidenheid in flora en fauna waarbij het Bellegembos een rijke en waardevolle voorjaarsflora heeft. Door de geologische opbouw van het gebied komt stuwwater, bronnen en droge valleien voor.

Historische waarde

De huidige bossen vormen de restanten van een bos dat overeenkomt met een bos dat op de Oostenrijkse Kabinetskaart vermeld is, en dat ook in 18de eeuw bebost was. Het Bellegembos had een grotere oppervlakte. Het Argendaalkasteel en -hof zijn overblijfsels van de heerlijkheid van Argendaele.

Esthetische waarde

Door de hoge ligging heeft men vergezichten naar Scheldevallei. Het gesloten boscomplex op de hoogste gedeelten en op de steile hellingen valt op in het open landschap met grote regelmatige percelen en verspreide bebouwing. De perceelsrandbegroeiing bij weilanden accentueert de valleien.

Ruimtelijk-structurerende waarde

De bebossing accentueert deze top en de interfluviale kam. Verder vormen de geologie (bodem) en reliëf belangrijke structurerende elementen voor bos, voor hydrografie, en voor het gebruik als landbouwland.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • graft
  • talud

valleiranden en langs hellingen

Macroreliëf:
  • heuvel
  • holle weg

interfluviale kam

Hydrografische Elementen:
  • beek
  • vallei

beken en droge valleien stroomopwaarts bronnen

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • hof

Argendaalhof

Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel

Argendaal

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve

hoeves ten noordwesten van bos vrij gaaf

Kerkelijk erfgoed:
  • kapel

Elementen en patronen van landgebruik

Lijnvormige elementen:
  • dreef
  • bomenrij
  • houtwal
  • knotbomenrij

toegangsdreef kasteel; langs perceelsranden

Bos:
  • loof

Opmerkingen en knelpunten

In het Bellegembos is een woonpark aanwezig waarbij het bebost karakter gehandhaafd dient te blijven om de interfluviale kam te benadrukken en om de storende invloed van de bebouwing te bufferen. Rond de St-Augustinuskapel is recent een zendmast gebouwd en aan de andere kant van de straat een waterreservoir. De mast valt behoorlijk op in het landschap in tegenstelling met het reservoir. Langs de N50 rukt de bebouwing alsmaar verder op. Op die manier wordt het gebied ruimtelijk meer geïsoleerd van de oostelijke kant van het gebied. De westelijke helft wordt ontsierd door een bovengrondse hoogspanningsleiding.