Bulskampveld - St-Pietersveld¶

Omschrijving¶

Deze ankerplaats strekt zich uit van de bossen rond kasteel Driekoningen van het provinciaal domein Bulskampveld in het noorden (gem. Beernem en Hertsberge, gem. Oostkamp), over het kasteel Bulskampveld (Hertsberge, gem. Oostkamp), naar het St-Pietersveld (gem. Ruiselede en Wingene), Gulke Putten (gem. Wingene) tot net vóór Doomkerke (gem. Ruiselede). Deze ankerplaats situeert zich op de cuesta tussen Hertsberghe en Lotenhulle waar de Tertiaire lagen zeer dicht aan het oppervlak komen. De Kwartaire mantel is hier zeer dun tot lokaal zelfs afwezig. De tertiaire lagen bestaan uit zand met kleilaagjes en zandsteenlagen ertussen. Ze geven aanleiding tot bronniveau’s en beken. Deze arme zandgronden met soms een stuwwatertafel liggen aan de basis van de heidevegetatie in deze vroegere veldzone Bulskampveld – St-Pietersveld. Tijdens de middeleeuwen en later (tot de 18e eeuw) was dit gebied een gemeenschappelijke graasgrond waar lokaal heidevegetatie, lage struiken en heesters voorkwamen, evenals zgn.veldvijvers. Deze vijvers ontstonden door het afplaggen van de bodem, door uitgraven van zandsteen of door afdamming van beken. Rond deze graasgronden lag aanvankelijk een bosgordel. In de 18e en begin van de 19e eeuw werd het omringende bos onder impuls van de Oostenrijkers omgezet in landbouwland en de graasgronden in bos. Daarbij ging men systematisch tewerk volgens een dambordpatroon dat geaccentueerd werd door dreven. Het domein Bulskampveld is grotendeels bebost en sluit aan bij de noordelijke bossen rond Driekoningen. Binnen het bos is het dambordpatroon goed herkenbaar door de dreven. Rond de Wolvegracht hoeve staat een bebost gedeelte met de Galgetoren. Dit perceeltje bos met de toren die er boven uit steekt, is een blikvanger in dit niet-bebost stukje. De nabije dreven wijzen wel op de systematische ontginning van het vroegere veldgebied. Het gemengd bos bij Kasteel Driekoningen heeft geen drevenpatroon wegens de landschappelijke parkaanleg. In de buurt liggen nog enkele gave hoeves waaronder de Hoeve Oude Paterij en de Wolvegrachthoeve. De drevenstructuur in het Provinciaal domein hangt vast aan het kasteel van het Bulskampveld. Vlakbij het kasteel en de Colpaertshoeve liggen enkele open graslandpercelen begrensd door bos. De bosgrens verloopt bochtig en soms staan er in de grasperken eilandjes van een bomen, getuigend van de Engelse landschapsstijl. Net ten noorden van het kasteel begint een dreef die oost-west loopt. In oostelijke richting stopt/begint hij aan een “rotonde” in het bos van waaruit de andere dreven vertrekken. Vlakbij het kasteel ligt een vijver met een onregelmatige vorm, eveneens een kenmerk van de Engelse landschapsstijl. In de ommuurde moestuin is een museum ondergebracht omtrent roerend agrarisch erfgoed en een kruientuin. In het domein treft men heel weinig landbouwpercelen aan, behalve aan de noordrand langs de Diksmuidse Boterweg (= Oude Brugse Heerweg) die de noordelijke grens vormt van de ankerplaats. Af en toe zit een hakhoutperceel ertussen of een perceel met sporen van afplaggen of uitgraven van zandsteen. De Vagevuurbossen sluiten landschappelijk aan bij het provinciaal domein want de dreven lopen door ondanks de versnijding van beide delen door de N370. Deze bossen zijn grotendeels naaldhout en hebben meer landbouwpercelen tussen de bospercelen dan in het provinciaal domein. Naar het zuiden toe treft men de driehoek bij St-Pietersveld aan met het Penitentiair Landbouwcentrum en de Gemeenschapsinstelling voor Bijzondere Jeugdbijstand (het vroegere Rijksopvoedingsgesticht). Deze driehoek van aaneengesloten akker- en graslanden ligt op een plaats waar de Kwartaire zandlaag dikker is. Dankzij bemesting was het mogelijk dit deel toch vroeger te ontginnen. Deze driehoek is op satellietfoto’s met voldoende grote schaal herkenbaar. Luchtfoto’s op zeer grote schaal tonen polygoonstructuren in de grond die waarschijnlijk te wijten zijn aan fossiele ijswiggen ini de tertiaire lagen. Rond de Gemeenschapsinstelling ligt heel wat bebouwing, waarbij het dambord- en drevenpatroon gerespecteerd werd: de dienstwoningen voor het personeel en gebouwd door de instelling, het vroegere hotelletje (het centrum had veel nationale en internationale bezoekers), een kapel aansluitend bij de gebouwen, ,…. Langs de weg Wingene - St-Maria-Aalter staat het zgn. Veldkapelleke met aansluitend het kerkhof dat bij de instelling hoorde. Ten zuiden daarvan ligt het natuurreservaat de Gulke Putten waarbij het aandeel bos verminderd is in vergelijking met het provinciaal domein. Het aandeel grasland is gestegen. In de Gulke Putten staat nog het Radio Maritiem Zendstation dat de uitzendingen van Belradio en de communicatie met schepen, Belgisch-Congo en enkele belangrijke wereldsteden verzorgde. Talrijke grote zendmasten (zgn. “Torens”) en lagere masten met leidingen herinneren daaraan en vormen waardevol industrieel erfgoed. Ten noorden en noordoosten van het radiostation staan loofbossen met een gordel van weiland errond. Het drevenpatroon hangt nog steeds vast aan dat van het eigenlijke St-Pietersveld maar het wordt versneden door twee diagonale wegen naar het station. In het natuurreservaat tracht men met beheer de zeldzame heide- en veenvegetatie te behouden die herinnert aan de vroegere veldzone. Ten zuiden van de weg Wingene-Ruiselede rond het Predikherenhof is het aandeel landbouwland groter dan bos waarbij weiland nog steeds primeert. De bossen hier bestaan uit gemengde én zuivere loof- of naaldbossen. Het drevenpatroon blijft behouden en verwijst naar de ontginning van het disveld. Grachten vormen vaak de scheiding tussen percelen met soms perceelsrandbegroeiing. De percelen zijn niet meer zo regelmatig naar vorm en oppervlakte. In het gebied komen enkele cirkelvormige grafcirkels voor uit de Brons- en/of Ijzertijd. Het landschap verschilt naar openheid in deze ankerplaats. In het noorden is het gesloten door de vele boscomplexen, enkel aan de rand ervan ligt soms een weilandperceel langs de weg. Het driehoekige St-Pietersveld vormt een open akker- en graslandcomplex te midden een boscomplex. Meer naar het zuiden worden de bospercelen afgewisseld met open landbouwpercelen wat dit landschap een half open karakter geeft. De dreven in het gehele gebied zorgen voor een begrenzing van de open ruimtes waarbij de doorkijk nog mogelijk is.

Landschapswaarden¶

Landschapselementen en opbouwende onderdelen¶