| Ankerplaats ID: | A30057 |
|---|
Deze ankerplaats stekt zich uit langs de vallei van de Heidebeek en loopt vanaf de Steenvoordse beek (zijbeek van de Heidebeek) in de omgeving van Watou tot aan de monding van de Heidebeek in de Ijzer rond Haringe (gem. Poperinge). De Heidebeek heeft een zeer natuurlijke sterk meanderende loop, geaccentueerd door een rij van bomen en struweel, met een natuurlijk oeverprofiel. Deze beek vormt de staatkundige grens tussen België en Frankrijk. De natuurlijke loop en de beekbegeleidende begroeiing hebben talrijke potenties voor fauna en flora. De valleiranden zijn soms steil en begroeid met hogere houtige soorten. De smalle en diep ingesneden vallei is grotendeels te wijten aan de tertiaire klei van de formatie van Ieper. Een beek die zich insnijdt in kleiig bodemmateriaal, heeft doorgaans steile hellingen langs de bedding en de valleiranden, én is dieper ingesneden dan in lemig of zandig materiaal. De valleiranden vormen de grens tussen de beekbegeleidende weilanden en de hoger gelegen akkerlanden. Ook in de zijvalleien van de Heidebeek treft men weiland aan. Verspreid tussen de akkerlanden (buiten de vallei gelegen) liggen hoeves die meestal uit losstaande gebouwen bestaan met aansluitend enkele huisweiden. De meeste hoeves worden door een bomenrij omringd waardoor de storende nieuwbouw bij landbouwbedrijven gebufferd wordt. De weilanden hebben verspreide resten van knotbomenrijen of houtkanten. Langs de hellingen van de vallei zijn vermoedelijk archeologische sporen aanwezig van sites uit de Romeinse periode of uit het Neolithicum. In de vallei zelf lopen geen wegen; ze lopen allemaal op de hoger gelegen gronden buiten de vallei en de weinige wegen die naar de beek toelopen stoppen vaak abrupt vóór de grens. Her en der treft men een kapelletje aan. Ten zuidwesten van het dorp van Watou staan twee grenspalen. De kerk van Watou, gelegen in de vallei van de Warandebeek (zijbeek van de Heidebeek), wordt omringd door een kerkhof en een haag, heeft een gotische stijl terwijl de vroegere in Romaanse bouwstijl opgetrokken was. In de onderste bouwlagen resten nog ijzerzandstenen van de vroegere kerk. Ten westen van de kerk ligt de pastorie die een ommuurde tuin heeft en een boomgaard. De kerken van Watou en van Haringe vormen blikvangers en oriënteringspunten door de hogere ligging en de toren.
De Heidebeek vormt een zeer natuurlijk en weinig verstoord beeksysteem met een diep ingesneden vallei, steilranden langs de valleigrens, een sterk meanderende loop, een natuurlijk oeverprofiel,… Daardoor is ze een biotoop voor een rijkdom aan flora en fauna. Het tertiair kleiig materiaal in de ondergrond is zeer bepalend voor het smal en diep ingesneden karakter van de beek.
De Heidebeek vormt als natuurlijke grens voor een groot gedeelte ook de staatkundige grens tussen België en Frankrijk; rond Watou getuigen enkele grenspalen hiervan.
De Heidebeek wordt benadrukt door begeleidende begroeiing en landgebruik wat een meerwaarde geeft aan haar natuurlijk karakter: weilanden langs de loop, bomen en struiken accentueren de beek visueel in het landschap en de begroeiing van de taluds aan de valleigrenzen. De kerken van Watou en Haringe zijn belangrijke oriënteringspunten vanuit de diepe vallei.
De Heidebeek en haar diepe vallei structureert in grote mate het landgebruik en de bewoning in het landschap. Ze vormt tevens de staatkundige grens met Frankrijk wat duidelijk merkbaar is aan doodlopende wegen.
valleirand
Heidebeek en enkele zijbeken
Watou
Archeologische elementen:
bomen en struiken langs beek; restanten houtkanten en knotbomenrijen weilanden
De recente uitbreidingen bij landbouwbedrijven doen afbreuk aan het historisch karakter van de hoeves en aan het esthetisch karakter. De achteruitgang van de perceelsrandbegroeiing langs weilanden dient minstens gestopt en eventueel kan men via herstel deze begroeiing terug vergroten.