Zevenborre

Ankerplaats ID:A20033

Omschrijving

Zevenborren is gelegen tussen het Hallerbos en het kasteeldomein van Revelingen, ten zuiden van Dworp en Alsemberg. Het is een gebied met sterke en steile hoogteverschillen, holle wegen en taluds, talrijke bronnen en vijvers. Zevenborren of Zevenbronnen is, zoals de naam het zegt, een bronnenrijk gebied met een noord-zuid georiënteerde vallei waarin een reeks vijvers gelegen zijn, ontstaan door opstuwing en afwaterend naar de Meerbeek. Deze vijvers en hun omgeving, gelegen op het grondgebied van Dworp, Sint-Genesius-Rode enn Braine-l’Alleud, werden in 1947 als landschap beschermd, maar op verkavelde gronden ten noorden van de vijvers mocht gebouwd worden, hetgeen intussen al geruime tijd gebeurd is. Zevenborren was tot op het einde van de 18de eeuw een bosgebied dat nog één geheel vormde met het Zoniënwoud. Deze site werd omstreeks 1380 al vermeld als kluis van Zevenborren in het Zoniënwoud, die uitgroeide tot een Augustijnerpriorij. In 1784 werd Zevenborren door keizer Jozef II opgeheven en kort nadien werd toelating verleend om een deel van de gebouwen die in slechte staat waren te slopen. De boerderij bleef gespaard en werd hersteld, de schuur en een deel van de brouwerij verkeerde nog in goede toestand. Tegen de schuur van de abdijhoeve werden in de 19de eeuw ook een wagenhuis en een conciërgerie gebouwd. De huidige gebouwen van de ommuurde hoeve dateren uit de 18de eeuw, maar bezitten nog een oudere kern. In 1787 werden plannen gemaakt om op de plaats waar de oude kloostergebouwen gestaan hadden een papierfabriek op te richten. Deze fabriek bleef tot op het einde van de 19de eeuw actief. Het huidige kasteel is een landhuis met bepleisterde gevels, vermoedelijk in het begin van de 19de eeuw opgetrokken met recuperatiemateriaal van de afgebroken priorij. Het ontstond door grondige verbouwing van het voormalige gastenkwartier. De site heeft nog een archeologische waarde met sporen van de voormalige priorij en nog herkenbare terrassen van de tuinen. Rond het kasteel werd een landschappelijk park aangelegd. Dendrologisch is het terrein eveneens interessant. De watermolen van Zevenborren werd in 1402 opgericht en maakte ook deel uit van de priorij. De huidige gebouwen, een molenaarshuis met haakse molen, een bakhuis en een langsschuurtje dateren uit het midden van de 19de eeuw en het naburige herenhuis uit het einde van de 19de eeuw. De omgeving van het domein is sinds het einde van de 18de eeuw weinig veranderd.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

In het gebied Zevenborren, vooral in de bronzones en langs de vijverboorden, komen interessante vegetaties voor. Het park bij het kasteel van Zevenbronnen heeft grote dendrologische waarde.

Historische waarde

De site van Zevenbronnen is een boeiend voorbeeld van een abdij- of priorijsite, die in de loop van de 19de-eeuw werd heraangelegd tot kasteeldomein met landschappelijk park. Oude patronen, onder meer de terssanen van de vroegere baroktuin, zijn nog aanwezig.

Esthetische waarde

Het is een mooi ensemble bestaande uit de voormalige abdijhoeve en watermolen, de vijvers omringd door bos en het in de 19de eeuw gebouwde kasteel.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf
  • talud
Macroreliëf:
  • macroreliëf
  • steilrand
  • holle weg
Hydrografische Elementen:
  • waterloop
  • beek
  • vallei

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • park
Nederzettingspatronen:
  • nederzettingspatroon
Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel
  • hovenierswoning
  • muur
Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve
  • schuur
  • stal
  • wagenhuis
Molens:
  • watermolen
Kerkelijk erfgoed:
  • abdij

Archeologische elementen:

Elementen van transport en infrastructuur

Wegenis:
  • weg
  • pad

Elementen en patronen van landgebruik

Puntvormige elementen:
  • bomengroep
Lijnvormige elementen:
  • bomenrij
Kunstmatige waters:
  • vijver
Bos:
  • naald
  • loof

Opmerkingen en knelpunten

Bebouwing, vooral in het noordelijk deel langs de kant van Dworp (cfr. Het beschermingsbesluit uit 1947 maakte deze bebouwing mogelijk!)