Hoge Netelaar - Groenenburgh

Ankerplaats ID:A30041

Omschrijving

Deze ankerplaats ligt tussen de Meense Weg van Ieper naar Menen, en de Komense Weg van Ieper naar Komen. Ze ligt gedeeltelijk op grondgebied van Zillebeke (gem. Ieper) en Geluveld (gem. Zonnebeke). Het landschap in de ankerplaats wordt gestructureerd door de interfluviale kam tussen het Ijzerbekken en Schelde-Leie-bekken die loopt vanaf de Westvlaamse heuvelrij (Kemmelberg en co.) via de heuvel van Wijtschate naar Hollebeke, Zonnebeke en Passendale. In de ankerplaats is deze kam noord-zuid georiënteerd en heeft hij aan beide zijden bronnen. Door de terugschrijdende beekerosie wordt deze rug aangetast en versneden tot een golvende helling met afwisselend een interfluviale rug en een valleitje. De bronnen onstaan waarschijnlijk waar een zandige laag van de formatie van Gent op een kleiige/lemige rust van de formatie van Tielt en beide dagzomen. De Bassevillebeek vormt een uitzondering omdat zij ontstaat in de formatie van Gent waarschijnljik waar een lokale kleiige laag een grondwatertafel mogelijk maakt. De beken hebben dikwijls rond hun brongebied een bos met waardevolle vochtminnende vegetatie. Voor landbouw zijn deze gronden zeer onaantrekkelijk vanwege de natte omstandigheden en de steile hellingen; vandaar bleven zij veelal onder bos. De bossen bestaan uit loof- en/of naaldbomen. Tijdens de middeleeuwen was het bosbestand in deze streek veel groter en strekte zich uit van de Vlaamse heuvels (Kemmelberg en co.) over Wijtschate tot Beselare. De oppervlakte van de huidige bossen is veel kleiner in vergelijking met het boscomplex van de 18e eeuw. Door de bossen lopen soms een paar dreven. Het omringende landbouwland bestaat voor een groot deel uit weiland langs de beken met her en der een restant van een knotbomenrij of houtkant. De rest ligt onder akkerland. Het wegenpatroon volgt het reliëf en de hydrografie; op de interfluviale kam van Ijzer en Schelde-Leie loopt een hoofdweg en dwars daarop lopen kleinere wegen buiten de valleien en veelal op een interfluviale kam tussen twee beken. Zij hebben taluds, houtkanten, bermen langs één of beide zijden met specifieke flora. De ankerplaats kent slechts weinig bebouwing die grotendeels uit landbouwbedrijven bestaat en buiten de valleien langs de wegen liggen. Tijdens WOI werd de streek grondig verwoest en de meeste gebouwen dateren van na 1920. Ook de bossen, boomgaarden, bomenrijen waren voorgoed verdwenen. Hoeve Pollepelhof dateert van na WOI en werd heropgebouwd naar het voorbeeld van het vooroorlogse gebouw. Het bestaat uit losse gebouwen in U-vorm waaronder een voormalige chicorei-ast. Vlakbij light evenwel al een nieuwe loods die afbreuk doet aan de esthetische waarde. Ook het Lindenhof heeft een voormalige ast. Het huidige kasteel Catalunya bevindt zich op de site van voormalig kasteel Beukenhorst dat tijdens WOI vernield werd. Talrijke grote en kleine kastelen met domeinen in deze streek werden tijdens WOI vernield, maar later niet heropgebouwd. Vlakbij Hill 62 ligt herberg Sanctuary wood waar vlakbij nog restanten van loopgraven te zien zijn. Hill 62 is heuvel in terrasbouw als oorlogsmonument. De Canadalaan is een dreef die recht naar deze heuvel toe loopt. In de ankerplaats liggen nog vele kleine kerkhoven die opvallen door de witte grafstenen, door de bomen op het kerkhof en door de lage gebouwtjes op hoeken van de ommuringen. De bossen accentueren het verloop van deze interfluviale kam en vallen door hun contrast met de open omgeving sterk op.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Deze ankeprlaats ligt rond het interfluvium tussen Ijzer- en Schelde-Leiebekken. Het reliëf en de hydrografie bepalen nog in grote mate het landgebruik. Deze kam wordt door talrijke bronnen aangesneden die waarschijnlijk door de geologische gesteldheid bepaald worden; Sommige beken hebben ter hoogte van hun bron een bos met waardevolle vochtminnende flora.

Historische waarde

De bossen langs deze kam liggen op marginale landbouwgronden en zijn de resten van een groter boscomplex uit de 17e-18e eeuw dat zich tot Beselare uitstrekte. De oorlogsmonumenten en de militaire kerkhoven herinneren aan het oorlogsverleden van deze streek tijdens WOI. De beide kastelen vormen belangrijk erfgoed van de ankerplaats en worden omringd door een bosrijke omgeving. De meeste hoeves dateren van kort na WOI en Lindehof en Pollepelhof hebben nog een chicorei-ast vlakbij die belangrijk industrieel-archeloigsch erfgoed vormt van deze streek.

Esthetische waarde

De grote natuurlijke reliëfsverschillen veroorzaakt door de hydrografie, zorgen voor een visueel-ruimtelijke compartimentering. De hoogte van deze kam biedt wel vergezichten aan in verschillende richtingen en wordt in de omgeving benadrukt door het bebost karakter. De aparte boscomplexen zorgen voor een afwisseling van een meer gesloten landschap en een open landbouwlandschap. De lage bebouwingsdichtheid en de smalle wegen met taluds en houtkanten dragen bij aan de esthetische waarde van het landschap.

Sociaal-culturele waarde

*

Ruimtelijk-structurerende waarde

De grote natuurlijke reliëfsverschillen veroorzaakt door de hydrografie, bepalen in grote mate het landgebruik en zorgen samen met de boscomplexen voor een viuseel-ruimtelijek compartimentering.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • talud

langs wegen en hellingen

Macroreliëf:
  • heuvel
  • holle weg

interfluvium Ijzer en Schelde-Leie

Hydrografische Elementen:
  • beek

Bassevillebeek, Vijverbeek, Drieblotenbeek

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • hof

Pollepelhof en Lindenhof met chicorei-ast

Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel

Godschalk en Catalunya

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve

Militair erfgoed:

restanten loopgraven, kerkhoven, hill62

Klein historisch erfgoed:
  • gedenkteken

oorlogsmonumenten

Elementen van transport en infrastructuur

Elementen en patronen van landgebruik

Lijnvormige elementen:
  • dreef
  • bomenrij
  • houtkant
  • knotbomenrij

als perceelsrandbegroeiing, toegangsdreef kerkhof, dreven in bossen

Bos:
  • naald
  • loof
  • struweel

Opmerkingen en knelpunten

De nieuwe uitbreidingen bij landbouwbedrijven doen afbreuk aan de esthetische waarde van het oorspronkelijke en vaak gaaf bewaard hoevegebouw en dienen gebufferd te worden. Niet-grondgebonden landbouw past niet binnen dit van oudsher beboste gebied omringd door landbouwland. De openheid van dit gebied en de vergezichten worden bedreigd door de oprukkende lintbebouwing vanuit bestaande kernen; in het noorden en het zuiden liggen dergelijke linten. Men moet de resterende open ruimte behouden en nieuwe gebouwen concentreren rond de bestaande kernen. Daarnaast dient het lineair groen langs beekvalleien en langs perceelsranden herstel te worden om de herkenbaarheid, de eigenheid en de esthetische waarde van de streek te versterken.