Verloren Schaap

Ankerplaats ID:A10078

Omschrijving

Het landschap ‘Verloren Schaap’ is gelegen op grondgebied van de gemeenten Meerhout en Mol in de Centrale Kempen. De begrenzing van deze ankerplaats wordt gevormd door de Volmolenbaan in het noorden, de Borgerhoutsendijk en Lil in het oosten, de bewoning van Lil en Meerhout in het zuiden en de gemeentegrens met Geel in het westen. Op de historische kaart van Ferraris (1777) herkennen we de ankerplaats als heide, omgeven door natte weilanden langsheen de Zeeploop. In de noordelijke rand komen enkele vennen voor. Bij Vandermaelen (1854) wordt de naam ‘Verloren Schaap’ genoemd. Langsheen de Zeeploop -toen ‘Gibi Ruisseau’- domineren nog steeds de natte wei- of hooilanden. Centraal in het gebied heeft de heidevegetatie reeds deels plaats moeten ruimen voor naaldhoutaanplanten; in het noorden komen duidelijk enkele moerassige gedeelten voor. In het begin van de 20ste eeuw (MGI, 1909) is er in deze situatie nog maar weinig verandering gekomen. Langsheen de Zeeploop wordt kleinschalig weilandgebied weergegeven; het centrale gedeelte betreft een mozaïek van naaldhoutaanplanten, heiderestanten en enkele akkers. In het noorden komt er nog steeds heel wat moeras voor, doch hier en daar onderbroken door naaldhout of enkele kleine akkers. Vandaag betref het ‘Verloren Schaap’ een relatief gaaf bewaard relict van een eertijds veel uitgestrekter kleinschalig landschap, waar talrijke structuren, patronen en elementen verwijzen naar het historische bodemgebruik. Nog steeds herkennen we de natte weilanden en enkele kleinere percelen naaldhout, met ertussenin akkers. Enkele waterplassen verwijzen nog naar de oude moerassen en plaggenbodems en lijnvormige landschapselementen weerspiegelen het oude landbouwgebruik. De wetenschappelijke waarde van dit landschap wordt bepaald door de afwisseling in bodemgebruik, de kleinschaligheid en de rijkdom aan kleine landschapselementen, die samen resulteren in een rijkdom aan biotooptypen voor planten en dieren. In het zuiden aansluitend op de vallei van de Grote Nete en in het noorden en oosten respectievelijk op de landschappen van Bel en Balen, vormt het ‘Verloren Schaap’ deel van een cluster van groene entiteiten en zo ook een belangrijke stapsteen in de migratieroute van fauna en flora. Binnen de grenzen van de ankerplaats bleef het typische karakter van een eertijds veel uitgestrekter Kempisch landschap bewaard. De ruimtelijk-structurerende waarde wordt vooral bepaald door de afwisseling van verschillende soorten grondgebruik en vegetatietypes. De onregelmatige perceelsstructuren en de talrijke lijnvormige landschapselementen benadrukken de kleinschaligheid van deze mozaïek. Dit evenwichtig samengaan van verschillende vegetatietypes en -structuren resulteert bovendien in een esthetisch aantrekkelijk geheel. Jammer genoeg verdringt een toenemende intensivering van het bodemgebruik stilaan de intrinsieke waarden van dit gebied en vormt daarmee een bedreiging voor het behoud van het typische landschappelijke karakter van het geheel.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

De wetenschappelijke waarde van dit landschap wordt bepaald door de afwisseling in bodemgebruik, de kleinschaligheid en de talrijke kleine landschapselementen, die samen resulteren in een rijkdom aan biotooptypen voor plant- en dier. In het zuiden aansluitend op de vallei van de Grote Nete en in het noorden en oosten respectievelijk op de landschappen van Bel en Balen, vormt het ‘Verloren Schaap’ deel van een cluster van groene entiteiten en zo ook een belangrijke stapsteen in de migratieroute van fauna en flora.

Historische waarde

Vandaag betref het ‘Verloren Schaap’ een relatief gaaf bewaard relict van een eertijds veel uitgestrekter kleinschalig landschap.Talrijke structuren, patronen en elementen in het landschap verwijzen naar het historische bodemgebruik. We vernoemen de plaggenbodems, houtkanten, oude bosjes, heiderelicten en waterplassen.

Esthetische waarde

Een evenwichtig samengaan van verschillende vegetatietypes en -structuren resulteren in een esthetisch aantrekkelijk geheel. Lintvormige kleine landschapselementen, waterplassen en onregelmatige perceelstructuren dragen bij tot het typische karakter en de hoge belevingswaarde van dit landschap.

Ruimtelijk-structurerende waarde

Binnen de grenzen van de ankerplaats bleef het typische karakter van een eertijds veel uitgestrekter Kempisch landschap bewaard. De onregelmatige perceelsstructuren, de talrijke lijnvormige landschapselementen en de afwisseling in grondgebruik en vegetatietypes benadrukken de kleinschaligheid van dit gebied.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf
  • talud
Hydrografische Elementen:
  • waterloop

Zeeploop

Elementen en patronen van landgebruik

Puntvormige elementen:
  • solitaire boom
Lijnvormige elementen:
  • bomenrij
  • houtkant
Kunstmatige waters:
  • poel
  • vijver
Historisch stabiel landgebruik:
  • plaggenbodems
  • heide

heiderelicten

Bos:
  • naald
  • loof
  • struweel

Opmerkingen en knelpunten

Een toenemende intensivering van het bodemgebruik verdringt stilaan de intrinsieke waarden van dit gebied en vormt daarmee een bedreiging voor het behoud van het typische landschappelijke karakter van het geheel.