Muziekbos-Koekamerbos

Ankerplaats ID:A40048

Omschrijving

Deze ankerplaats situeert zich grotendeels op grondgebied van de gemeente Ronse. De Muziekberg, ook wel Kanarieberg genoemd, is een getuigenheuvel, die behoort tot de keten getuigenheuvels van de Vlaamse Ardennen. Zoals de andere heuvels is ook deze altijd met bos bedekt geweest. Muziekberg komt van het Keltische woord ‘muz’ wat moeras betekent, een drassig lapje grond, gelegen tussen waterloopjes. Er bestaan diverse sagen, legenden en verhalen over reuzen, dwaallichten, heksen,… die op de Muziekberg gewoond zouden hebben. Vroeger bestond het bos uit hakhout met verspreide hoogstammige bomen. Aan het einde van de 19e eeuw werd het bos als middenbos beheerd, met eik, Tamme kastanje en berk als hakhout. Op die manier kon het aan de grote vraag naar brandhout voldoen en bovendien was er ook voldoende hooghout voor werk- en bouwhout. Tot 1945 bleef het bestand uit middenhout bestaan. Vanaf dan ging de Beuk overheersen. Deze boomsoort was namelijk aangeplant na de 1e WO, toen het bos praktisch geheel was leeggeplunderd, op een aantal bomen in het zuidelijke deel van het bos na. Deze laatste zijn uiteraard de oudste en zwaarste bomen, die het Muziekbos tegenwoordig rijk is. Tijdens de oorlog trachtten de Duitsers het water uit de bronnetjes van de Muziekberg te kanaliseren om op die manier de stad Ronse van drinkwater te voorzien. Overblijfselen van die gemetselde geulen treft men nog aan in het bos. In de Vlaamse Ardennen komt een twaalftal heuvels voor die sterk opvallen in het reliëf omdat ze niet alleen allemaal ongeveer een hoogte van rond de 150 meter bereiken, maar ook doordat ze op één enkele west- oost gerichte lijn zijn gelegen. Men noemt deze heuvels ook nog wel ‘getuigenheuvels’. Hun ijzerrijke toppen zijn beter tegen regen, en dus erosie, bestand. De Muziekberg is één van deze heuvels. Tijdens de transgressie van de Diestiaanzee, ongeveer 7 miljoen jaar geleden, werden verschillende zandbanken gevormd die allen evenwijdig met de kust lopen en een twintigtal meter boven de zeespiegel uitsteken. Toen de Diestiaan-zee zich terugtrok gebeurde dat zeer geleidelijk en kalm, zodat het patroon van de zandbanken niet verstoord werd en bleef bestaan. De geulen tussen de zandbanken werd grotendeels opgevuld, maar de zandbanken bleven nog lichtjes boven de omgeving uitsteken. De waterlopen op het nieuwe land vormden zich in de laagst gelegen stukken, dus niet op de zandbanken zelf. Naarmate de tijd vorderde sneden de waterlopen zich steeds dieper in en kwamen de voormalige zandbanken steeds hoger boven hun omgeving te liggen. Het feit dat deze banken zo erosieresistent waren is te danken aan het glauconiet in de Diestiaanse afzettingen. Het limoniet kitte de korrels aan elkaar zodat er uiteindelijk ijzerzandsteen werd gevormd, een materiaal dat veel weerstand tegen erosie biedt. De ijzerzandsteenkap vormde als het ware een hoed, die de zandbanken tegen erosie beschermde. De depressies tussen de zandbanken bleven onder het waterpeil liggen zodat het glauconiet niet werd omgezet en dus het zand niet aan elkaar kon kitten. Erosie had dan ook vrij spel op deze stukken. De getuigenheuvels van de Vlaamse Heuvelstreek zijn dus de overblijfselen van de Diestiaanse zandbanken. In bepaalde theorieën neemt men aan dat ze op één enkele relatief lange zandbank liggen. De ligging van deze getuigenheuvels, waarvan de helft van deze heuvels zich in de Vlaamse Ardennen bevindt, kan geen toeval zijn. Vandaag zijn de rivieren al verschillende tientallen meters diep ingesneden ten opzichte van het vroegere oppervlak. Dit heeft tot gevolg dat de zandbanken op dit ogenblik als opvallende heuvels in het landschap uitsteken. Hun absolute hoogte neemt af van zuid naar noord. Langs de valleiwanden zijn er verschillende Tertiaire ontsluitingen (Bartoonklei, Lediaanzand, Panesiliaanzand,… ). De natuurlijke lokale “veldsteen” of zandsteen uit de Formatie van Gent (vroeger Paniseliaan genoemd) die op de hogere heuvels in de Vlaamse Ardennen voorkomt, werd al in de Gallo- Romeinse periode als bouwmateriaal gehanteerd. De typische roestbruine ijzerzandsteen van de Vlaamse Ardennen zou nog minstens tot de 18e eeuw ontgonnen zijn en werd later ook nog aangewend. Fijn Diestiaan en Lediaan zand werd in verschillende zandgroeven of zavelputten op de Muziekberg en in Louise- Marie tot in de 20ste eeuw uitgegraven. De heuvels tellen verschillende bronbossen. De uitsijpelingsbronnen zijn in verschillende bronniveaus met bronamfitheaters aanwezig, daar waar de waterhoudende zandlagen en ondoordringbare kleilagen elkaar snijden. Zij voeden de talrijke beekjes en waren ook bepalend voor de oudste bebouwing die op sommige plaatsen precies op de bronnenlijn lag. De parochie Louise- Marie werd in 1851 opgericht. Het gehucht bestaat uit twee parallel lopende straten. De kerk O-L- Vrouw van La Salette Louise- Marie word door de samen geconcipieerde pastorie en de vroegere gemeenteschool geflankeerd. De bouw van de kerk werd in 1853 voltooid. In 1897-99 werden verschillend wijzigingen doorgevoerd. De voorgevel is in neo- Romaanse stijl. De ‘Villa Bois Sint- Pierre’ en bijhorende hoeve werd midden de 19e eeuw in kaart gebracht als ‘Hoeve van baron Lefebre’ of ‘Domein Warmont Cocambre’, en ‘Kasteel Gauthier’. Nu is het nog steeds in bezit van de familie Gauthier. De Kapel van Onze-Lieve-Vrouw-van-Loretto is op de zuidflank van de Muziekberg gebouwd. Deze kapel, in 1676 door de pastoor van de Sint- Martinusparochie gebouwd om de zondagsplicht van veraf wonende gelovende wat te verlichten, is in laat-gotische stijl opgetrokken. De kapel bestaat uit een rechthoekige ruimte met achteraan een klein koortje waartegen een sacristie aanleunt. Op de Ferrariskaart is het bos veel uitgebreider dan nu het geval is. Rond 1775 was het Muziekbos- Ronsebos en Fiennesbos een groot geheel. Van het gehucht Louise- Marie, ten noorden van het Muziekbos was toen geen sprake. Het bos liep door tot aan het gehucht Boskant. Op de kaart van Vandermaelen (1851) komt het bebost areaal al beter overeen met het huidige. De eerste bewoning van Louise- Marie verschijnt. Op latere topografische kaarten verdwijnen nog enkele delen bos, vooral dan ten zuiden van Louise- Marie en evolueert het bos naar zijn huidig areaal.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Deze ankerplaats is gelegen op de Muziekberg, een getuigenheuvel die gekenmerkt wordt door steile hellingen die op veel plaatsen zeer diep ingesneden zijn doorbreekdalletjes. Het Koekamerbos is in zo een dalletje gelegen.De top van de Muziekberg bestaat uit Diestiaanzand, vermengd met silexkeien en limonietzandsteen (puddingsteen van Ronse). Er zijn verschillende zavelgroeves in het gebied aanwezig. De bodem is bedekt met leem. Door de erosie werd een amfitheater gevormd.

Historische waarde

De parochie Louise- Marie werd in 1851 opgericht. De ‘Villa Bois Sint- Pierre’ en bijhorende hoeve werd midden de 19e eeuw in kaart gebracht als ‘Hoeve van baron Lefebre’ of ‘Domein Warmont Cocambre’, en ‘Kasteel Gauthier’. De Kapel van Onze-Lieve-Vrouw-van-Loretto is op de zuidflank van de Muziekberg gebouwd. Deze kapel, in 1676 door de pastoor van de Sint- Martinusparochie gebouwd om de zondagsplicht van veraf wonende gelovende wat te verlichten, is in laat-gotische stijl opgetrokken. Op de Ferrariskaart (ca. 1775) is het bos veel uitgebreider dan nu het geval is. Rond 1775 was het Muziekbos- Ronsebos en Fiennesbos een groot geheel. Van het gehucht Louise- Marie, ten noorden van het Muziekbos was toen geen sprake. Op de kaart van Vandermaelen (1851) komt het bebost areaal al beter overeen met het huidige. De eerste bewoning van Louise- Marie verschijnt. Op latere topografische kaarten verdwijnen nog enkele delen bos, vooral dan ten zuiden van Louise- Marie en evolueert In 1510 werd ijzerzandsteen (bossteen) uit het Muziekbos gehaald voor de bouw van een nieuw koor in de St.-Hermeskerk.

Esthetische waarde

Toppen en hellingen van de heuvel zijn bebost.

Sociaal-culturele waarde

Er bestaan diverse sagen, legenden en verhalen over reuzen, dwaallichten, heksen,… die op de Muziekberg gewoond zouden hebben. Tijdens de oorlog trachtten de Duitsers het water uit de bronnetjes van de Muziekberg te kanaliseren om op die manier de stad Ronse van drinkwater te voorzien. Overblijfselen van die gemetselde geulen treft men nog aan in het bos.

Ruimtelijk-structurerende waarde

Deze heuvel hoort in een rij getuigenheuvels thuis die op hun top bestaan uit Diestiaanijzerzandsteen. Er bevinden zich verschillende (zavel)groeves in het gebied. Op de niet al te steile hellingen komen akkers en weiden voor.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf
  • talud
Macroreliëf:
  • macroreliëf
  • heuvel
  • holle weg
Hydrografische Elementen:
  • waterloop
  • beek
  • vallei
Geologie:
  • ontsluitingen

zandgroeve - ijzerzandsteen- Diestiaan

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • tuin
  • park
Nederzettingspatronen:
  • gehucht

Louise- Marie

Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel

Kasteel Gauthier, dienstwoningen, hondenhok

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve
  • schuur
  • stal
Kerkelijk erfgoed:
  • kerk
  • kapel
  • pastorie

kerk van Louise- Marie en Lorettekapel

Andere:

Elementen van transport en infrastructuur

Wegenis:
  • weg
  • pad
  • kerkwegel
Waterbouwkundige infrastructuur:
  • brug
  • sluis

Elementen en patronen van landgebruik

Puntvormige elementen:
  • bomengroep
  • solitaire boom
Lijnvormige elementen:
  • bomenrij
  • houtkant
  • hagen
  • knotbomenrij
  • kaphaag
  • perceelsrandbegroeiing
Kunstmatige waters:
  • poel
Topografie:
  • onregelmatig
Bos:
  • naald
  • loof
  • hooghout
  • struweel