Kasteel van Loppem en hof van Breda

Ankerplaats ID:A30060

Omschrijving

Deze ankerplaats ligt tussen de autoweg A17 Brugge-Kortrijk, de E 40 Oostende-Brussel, en de bebouwing van Loppem (gem. Zedelgem). Ze omvat het kasteeldomein van Loppem en het Hof van Breda. Het kasteel van Loppem werd in opdracht van Baron van Caloen rond 1860 opgetrokken ter vervanging van het vroegere landhuis. Het kasteel heeft een schilderachtige, asymmetrische compositie van meerdere langwerpige vleugels, onderling verschillend in richting en volume maar allemaal bedekt met steile zadeldaken. Midden het gebouw staat ook een smalle toren waarin zich de ingang bevindt. Het is opgetrokken in neogotische stijl en ontworpen door JB Bethune. Het eigenlijke kasteel is omgracht en ten noordwesten vormt een brug en poort de toegang. Ten oosten ervan staan enkele stallingen en koetshuizen die rond dezelfde periode en in dezelfde stijl als het kasteel gebouwd zijn. Op het einde van WOI verbleef Koning Albert I met zijn gezin kortstondig in het kasteel van Loppem. Hij vormde daar een regering waarvan de socialisten voor het eerst deel uitmaakten en die het algemeen enkelvoudig stemrecht aanvaardde. Het omringende park getuigt van de Engelse landschapsstijl; de oorspronkelijke aanleg zorgde voor een geleidelijker overgang tussen park en omliggend landbouwland. Momenteel is het park tot een minimum herleid maar de stijlkenmerken zijn goed bewaard: weilanden en bos met onregelmatige grenslijnen tussen beiden, “eilandjes” van bomen, waterpartijen met een grillige vorm,… In de noordoostelijke hoek van het kasteeldomein ligt een heraangelegde doolhof en vlakbij de toegangsdreef naar de hoeve een kapelletje. In het zuiden van het park liggen enkele kleinere hakhoutbestanden met voorjaarsaspecten. Vlakbij de vijver ligt een ijskelder en aan de andere kant een kleine grot. Het domein omvat een afwisseling van weilanden en loofbossen. De noordoostelijke en –westelijke zijde van het park worden begrensd door een dreef en haag. Ten noorden van het domein ligt het Evershof, een grote boerderij bestaande uit een drietal gebouwen en met restanten van een walgracht. Ze is gaaf bewaard. Ten noorden van het hof van Breda liggen enkele kleinere gebouwen (zgn. “Zwarten Hoek”) die door hun kleinschaligheid en hun landelijk uitzicht passen binnen dit landbouwland. Het hof van Breda is een hoeve bestaande uit drie gave gebouwen. Het langste en grootste ligt parallel aan de straat en omvat de woning en een deel van de stallen; de andere gebouwen zijn veel kleiner. De gebouwen zijn in een U-vorm gegroepeerd. De hoeve ligt in een groot weilandcomplex met zeer gave knot/bomenrijen en houtkanten, aansluitend op enkele dreven. Ten zuidwesten van het hof van Breda zijn resten van een walgracht bewaard gebleven en de gedempte gedeelten zijn nog herkenbaar aan het microreliëf. De westelijke grens van de ankerplaats is een weg met bomenrij die een buffer vormt tegen de recente bebouwing.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Waardevolle en zeldzame flora met unieke stinsenplanten in het park van Loppem.

Historische waarde

Het kasteel heeft door zijn gaafheid, door de bijhorende dienstgebouwen in goeie staat en door de omkadering in het park een grote historische waarde. De architect van het kasteel (JB Bethune) was een autoriteit voor de neogotische stijl. Het park vormt het landschappelijk kader voor het bouwkundig erfgoed en weerspiegelt goed de Engelse landschapsstijl. Het Hof van Breda en het Evershof (ten noordoosten van het kasteel) zijn vrij intact bewaard en vormen door hun hoevekarakter een onderdeel van de gave landelijke omgeving met weilanden met perceelsrandbegroeiing. De grachtenstructuur ten zuidwesten van het hof van Breda getuigt van vroegere bewoning.

Esthetische waarde

De dreven in en rond het kasteelpark en rond het hof van Breda zorgen voor een landschappelijke samenhang. Het kasteeldomein heeft een grote esthetische waarde door het gave bouwkundig erfgoed dat gekaderd is in een historisch park. Het hof van Breda krijgt een meerwaarde door de gave landschappelijke omgeving van vooral weilandpercelen met perceelsrandbegroeiing en dreven.

Sociaal-culturele waarde

Het verblijf van koning AlbertI in het kasteel van Loppem en de belangrijke politieke gebeurtenissen geven het kasteeldomein een bepaalde symbolische waarde.

Ruimtelijk-structurerende waarde

Het kasteeldomein is een blikvanger vanop de autostrade door het omringende park en de gebouwen.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • park
  • hof

hof van Breda; park bij kasteel van Loppem

Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel
  • toren
  • landgoed
  • muur
  • ijskelder
  • kasteelgracht

kasteeldomein Loppem; merkwaardig grottencomplex

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve
  • stal
  • wagenhuis

kasteelhoeve, Evershof, hof van Breda

Kerkelijk erfgoed:
  • kapel

aan toegangsdreef naar hoeve

Klein historisch erfgoed:

doolhof

Elementen en patronen van landgebruik

Puntvormige elementen:
  • bomengroep

in park

Lijnvormige elementen:
  • dreef
  • bomenrij
  • houtkant
  • knotbomenrij
Kunstmatige waters:
  • vijver

bij kasteel

Bos:
  • loof
  • hakhout

Opmerkingen en knelpunten

Deze ankerplaats ligt gekneld tussen twee autowegen en tussen de bebouwing van Loppem. Verdere versnijding of verstoring van de ankerplaats dient vermeden te worden. De autoweg verstoort de rust van het gebied door lawaaihinder. De nieuwe bebouwing van Loppem dient zoveel mogelijk door groen gebufferd te worden om de esthetische waarde van het gebied niet aan te tasten. Langs de autostrade kan begroeiing van de bermen ook de lawaaihinder en de visueel storende invloed enigszins beperken. De gave perceelsrandbegroeiing dient bewaard te blijven en waar mogelijk verder hersteld.