R20092: Plateau van Moorselbos - Hagenbos -Eikenbos - Bertembos

Verstoring: De E40 beheerst het landschap doordat hij boven de lagergelegen delen ligt en op de hoger gelegen delen ingesneden in reliëf. Eikenbos: camping, de VRT-zendmast en een moderne hoeve.

Herkenbaarheid: 2

Samenhang: 2

Gaafheid: 1

Wetenschappelijke waarde:

Het gebied ligt op het Diestiaan-plateau dat de waterscheiding vormt tussen de Voer in het Zuiden, de beekvalleien van de Weesbeek en de Molenbeek in het noorden en de Woluwe in het westen. Op de helft van het plateau is het leempakket minder dan 80 cm dik en er zijn verschillende Diestiaan-ontsluitingen. Het plateau wordt doorsneden door dendritisch vertakte droge valleien met colluviale leem. Daar waar het leempakket voldoende dik is zijn de bossen loofbossen, de plaatsen met een dun of zonder leempakket zijn veelal bebost met naaldbomen. Op de Mollekesberg en Galgeveld zijn er nog resten te vinden van het tracé van de Romeinse Heirbaan Leuvense in de vorm van holle weg of karrespoor.

Historische waarde:

De laatste 200 jaar is het bosareaal stelselmatig gekrompen, aanvankelijk door omzetting naar weide en akkerland, nadien door verkavelingen en verkeersinfrastructuurwerken. Burcht-Grubbe-Klekendel: Dit was ten tijde van Ferraris één grote kouter met hier en daar een perceelsrandbegroeiing, enkel in Grubbe lagen 2 bosjes die nu grotendeels ingenomen zijn door bewoning. Hogenbos-kinderbos-Schrei: Hogenbos is een restant van een groot bos ten tijde van Ferraris, na Van der Maelen werd de helft van het bos ten westen van het huidige bos gerooid. Bij de aanleg van de autosnelweg verdween er nog een deel van het bos. Het Kinderbos en het Rasbergbos ondergingen hetzelfde lot. Tot voor de aanleg van de autosnelweg strekte de kouter zich uit van Vrebos tot Everberg. De bebouwing te Schrei kwam er pas na 1900. De perceelsvormen en het wegennet zijn niet gewijzigd, enkel langsheen de autosnelweg zijn er wijzigingen. Eikenbos: De omgeving van het bos, nl. de omliggende kouters zijn niet veel gewijzigd sinds Ferraris. De percelen en het wegennet te Lange Lo bestonden reeds t.t.v. Ferraris maar was toen nog 1 groot bos dat nadien langzaam versnipperd werd door perceelsgewijze rooiingen na Van der Maelen en voor 1900. Op de kouters werd de laatste 100 jaar her en der een perceel bebost. Het Eikenbos vormde tot in de hoge middeleeuwen 1 groot bosgebied. Gemeentebos-Bertembos: een deel van het bos werd tussen Ferraris en Van der Maelen gerooid en omgezet in akkerland dat aansluit bij de omliggende kouters. Deze kouters ondergingen de laatste 100 jaar wel een aantal wijzigingen: akkers werden omgezet in weiland, vooral op de steilere hellingen, het wegennet ten zuidwesten van het bos wijzigde, het open karakter van de kouters gingen deels verloren door de begroeiing van de talrijke taluds en holle wegen (aanvang reeds voor 1900). De perceelstructuur van Bertembosveld gaat terug tot de Karolingische en hoogmiddeleeuwse periode.De oostgrens van het Bertembos valt samen met de grens van de Vrijheid of “Kuip” van Leuven. Aan de rand van het bos staat nog een in situ bewaarde arduinen grenspaal van 1780. Moorselbos: de akkerpercelen omheen het bos zijn gewijzigd van vorm en het pad tussen de akkers is verdwenen na 1900. Veeweide berg- Ketelveld: het kouterlandschap is vrij goed bewaard, na 1900 werden enkele percelen akker omgezet in weiland en 2 percelen werden bebost, die ten tijde van Ferraris ook bebost waren maar nadien gerooid werden. De Voervalei was ten tijde van Ferraris deels bebost en er waren ook vijvers aangelegd die nadien verdwenen en omgezet werden in weiland. Na Van der Maelen werden ze bebost en dat bos doet nu dienst als waterwinningsgebied. Het Leefdaalkasteel dateert van voor Ferraris maar het park werd pas na Van der Maelen aangelegd en na 1900 nog verder uitgebreid. Mollekensveld: restant van open landschap dat ten zuiden van Herent lag op de Heuvelkam van de Roeselberg met holle wegen.

Esthetische waarde:

Golvend bos- en cultuurlandschap met talrijke colluviale dalletjes en holle wegen, die afdalen van het plateau naar de omliggende valeien, zorgen voor afwisselende, vaak onverwachte maar meestal boeiende perspectieven. Vanop de Molekesberg een paar mooie zichten op de “kuip van Leuven”

Beleidswenselijkheden:

Verdere rooiing en verkaveling van de bossen vermijden en daar waar het Diestiaan dicht bij het oppervlak ligt eventueel bebossen.