Site ten Doele

Ankerplaats ID:A30069

Landschap

Omschrijving

Deze ankerplaats ligt in Hoeke (gem. Damme) tussen de Zwinnevaart en de Kalsijdeader. Centraal ligt een zeer goed bewaarde mottesite in de middellandpolders. Tijdens de 13e en 14e eeuw was op deze motte bebouwing aanwezig met errond een walgracht die nog herkenbaar is aan het microreliëf en aan de begroeiing. Een mottesite met walgracht noemt men in de polders vaak een “terp”. Omdat de walgracht en de motte primair een militaire verdedigingsfunctie hadden, spreken we van een castrale motte. Dergelijke mottesites werden aangelegd op plaatsen waar van nature een hoge grondwaterstand voorkwam gedurende het gehele jaar. Ten zuid(oost)en van de motte, kan het licht verheven terrein het restant zijn van het neerhof, maar verder onderzoek moet hierover uitsluitsel geven. In de weilanden rond de motte zijn kleine lanen/grachten herkenbaar in het microreliëf die vermoedelijk gegraven zijn voor de ontvening van dit gebied. De mottesite vormt het centrum voor deze historische percelering. Deze site is zeer goed bewaard omdat ze onder weiland ligt; op die manier wordt schade door intensieve landbouwbewerking vermeden. De meeste andere sites in de polder zijn reeds verdwenen door bewerking of door erosie tijdens overstromingen. De motte wordt omringd door een gordel van weiland en enkele akkerlanden. De aaneenschakeling van weilanden rond deze kunstmatige heuvel heeft ook een esthetische waarde. Dit heuveltje deed later ook dienst als vluchteiland voor het vee wanneer het toenmalige schorregebied van de polders overstroomde tijdens stormvloed. De openheid van het landschap en het zicht op de terp moeten gevrijwaard blijven.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

De hoge grondwaterstand gedurende het gehele jaar vormt de fysische omkadering van de site in deze polder.

Historische waarde

De uitstekende bewaring van de motte en de grote zeldzaamheid ervan in de polders geven deze motte een grote historische waarde die getuigt van de middeleeuwse bewoning. Het historisch graslandgebruik en de herkenbare historische perceelstructuur gelinkt aan de motte, dragen bij tot de historische waarde. De oorspronkelijke militaire functie werd later vervangen door een bescherming tegen de zee (vluchteiland).

Esthetische waarde

Het relatief grote reliëfsverschil van de motte in dit vlakke en open polderlandschap is opvallend en heeft door het graslandgebruik een gaaf voorkomen.

Ruimtelijk-structurerende waarde

De motte vormt een opvallende ophoging in het open polderlandschap.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Militair erfgoed:
  • motte

site ten doele

Elementen van transport en infrastructuur

Waterbouwkundige infrastructuur:

Zwinnevaart en Kalsijdeader

Elementen en patronen van landgebruik

Historisch stabiel landgebruik:
  • permanent grasland
Bijzondere waterhuishouding:
  • polder

Opmerkingen en knelpunten

Voor de ankerplaats is de omliggende bebouwing van weinig belang maar deze dient echter beperkt te zijn in hoogte om de terp voldoende te laten opvallen in het landschap. Daartoe dient elke nieuwe bebouwing in deze zone vermeden te worden aangezien dit afbreuk zou doen aan het zicht, de belevings- en esthetische waarde van De motte. Het weilandgebruik dient bestendigd te worden mits geen overbetreding van de motte zelf.