Verstoring: Weekendhuisjes in de vallei. Delfstofwinning te Dorne.
Herkenbaarheid: 3
Samenhang: 3
Gaafheid: 3
De Bosbeek ontspringt thans ter hoogte van de mijnterrils van Waterschei waar de voormalige Bosbeek afgetapt werd door de Stiemerbeek. De vallei van de Bosbeek is tussen zijn oorspong en Neeroeteren geomorfologisch interessant door zijn diepe en asymetrische insnijding in terassen waardoor een variatie aan abiotische omstandigheden ontstaat. Deze asymetrische dalwand kent bovendien uitgesproken droogdalen : Kale haag te As, Houw en Dorne te Opoeteren. De bovenloop van de Bosbeek is door mijnverzakkingen beïnvloed met een reliëfinversie tot gevolg.
De Bosbeek heeft zijn sterke meandering relatief goed bewaard. Op de Bosbeek is een toposequentie van watermolens gelegen tussen As en Opoeteren. Enkele verstoringen niet te na gesproken (weekendhuisjes, intensieve landbouw, Florina) heeft de Bosbeekvallei haar kleinschalig natuurlijk bodemgebruik behouden. Langsheen de Bosbeek merken we op de Ferrariskaart een aantal woonkernen en gehuchten die tot op vandaag hun typisch karakter hebben bewaard : - Houw : uniek voorbeeld van een straatgehucht in een droog zijdal met relicten Ferrarisbos en een intacte historische percelering (kadastrale reducties vergeleken met orthofoto’s) - Dorne en Niel : kleine landbouwenclave eveneens gelegen in droogdalen (droogdal Dorne en droogdal Kale haag); meerdere oude kleine langgevelhoeven uit de 18e eeuw komen in deze gebieden nog voor; tijdens de 19e eeuw werd het landbouwareaal van Niel en Dorne zeer sterk vergroot door planmatige ontginning van de heide volgens dambordpatroon; typische bebossing komt voor binnen dit landbouwgebied langsheen de grens tussen Niel en Dorne. - As : inmiddels is de communautaire akker grotendeels verstedelijkt en verbost; Gotische St-Aldegondiskerk, verschillende langgerekte hoeven uit de 19 de eeuw - Zevenhuizen : gehucht in de heide (op de Ferrariskaart ‘Op de Heyde’ genoemd) met klein akkercomplex op plaggen dat zijn configuratie goed heeft bewaard.
Kleinschalig gesloten landschap. Visueel interessant valleireliëf.
Vrijwaren beekvallei van weekendhuisjes. Bescherming van de vallei door verdere aankopen (gebieden reeds in beheer van Natuurreservaten vzw).