Maalbeek ten oosten van Grimbergen¶

Omschrijving¶

Het beschouwde deel van de Maalbeek is gelegen tussen Meise en Vilvoorde. Dit valleigedeelte strekt zich uit ten oosten en ten westen van Grimbergen. Daarom werd het als twee afzonderlijke ankerplaatsen omschreven. De Maalbeek met 4 watermolens en verscheidene Brabantse hoeves vormde een belangrijke economische ader die op verscheidene plaatsen vooral ten oosten van Grimbergen nog gaaf gebleven is. Terwijl Grimbergen aanvankelijk twee groeipolen kende, namelijk de burcht en de Norbertijnerabdij die allebei hun oorsprong kennen in de 12de eeuw, met tussenin een reeks hoeves langs de Maalbeekvallei, concentreerde de verdere ontwikkeling van de gemeente zich vanaf de 18de eeuw in de onmiddellijke omgeving van de abdij. Na de vernieling van de burcht was immers een nieuw kasteel opgericht vlakbij en ten zuiden van de abdij. Van dit Prinsenkasteel resten momenteel de ruïnes van een 17de-eeuws waterslot (gerestaureerd in 1905 door architect Langerock en in 1944 door brand vernield) en het Guldendal, de 17de eeuwse paardestallen en koetshuis waarin nu het Museum voor Oudere Technieken (M.O.T.) gevestigd is, evenals het aanpalende Prinsenbos. De dorpskern bleef tot op heden vrijwel gespaard van grote infrastructuurwerken zodat de historische samenhang dorp-abdij-prinsendomein vrijwel intact bleef. Een uitzondering vormt de aanlag ca. 1830 van de Wolvertemsesteenweg dwars doorheen het abdijdomein. Van de oorspronkelijke abdijgebouwen bleven in het begin van de 19de eeuw enkel de pastorie, een poortgebouw met aangrenzende ommuring en een stalvleugel over. In de periode 1834-1900 werd het abdijcomplex volgens een vierkantstruktuur heropgetrokken. De restanten van de oude abdij, een aantal woningen aan het kerkplein evenals Guldendal en de ruïnes van het Prinsenkasteel werden als monument beschermd, de dorpskern zelf als dorpsgezicht. De landschappelijk meest waardevolle delen die resten van de Maalbeekvallei zijn deze ten westen en ten noordoosten van de kern van Grimbergen. Hier bevinden zich vier watermolens en een aantal typische Brabantse hoeven. In het noordoostelijk deel liggen 3 molens. De Oyenbrugmolen, gelegen in de deelgemeente Lint, werd vermoedelijk in de 17de eeuw gebouwd. Een langsschuur en een karrehuis sluiten erop aan. De Liermolen was in de 14de eeuw eigendom van de abdij van Grimbergen, de huidige gebouwen dateren uit de 17de en de 18de eeuw. Het molenaarshuis dateert eveneens uit de 17de eeuw. Deze goed bewaarde watermolen werd gerestaureerd en in werkende toestand hersteld, hij maakt nu deel uit van het M.O.T. .Ook de omgeving is landschappelijk waardevol. De Tommenmolen was eveneens eigendom van de abdij, de oudste delen stammen uit de 16de eeuw, verbouwd in 19de en 20ste eeuw. Ook hier bleef de molenuitrusting bewaard. Deze watermolens zijn als monument beschermd, de vallei van de Maalbeek als dorpsgezicht. Onder de hoeven kan de Charleroyhoeve vermeld worden, een voormalige hoeve van de abdij, met delen stammende uit de 17de, 18de en 19de eeuw, omringd door een brede, gedeeltelijk gedempte watergracht. In de nabijheid ligt eveneens de Ridderhoeve.

Landschapswaarden¶

Landschapselementen en opbouwende onderdelen¶