Poldergebied Klemskerke

Ankerplaats ID:A30007

Omschrijving

Deze ankerplaats ligt ten zuiden van de bebouwing van De Haan. In het zuiden vormt de N9 Brugge-Oostende de grens; in het westen wordt ze begrensd door de weg die De Haan met Klemskerke verbindt en in het oosten door de weg naar Vlissegem. De ankerplaats ligt volledig in Oudland waarbij de bodemgesteldheid nog grotendeels het bodemgebruik bepaalt. De laag gelegen komgronden van deze polder vertonen opvallend microreliëf dat zowel op natuurlijke wijze als door menselijk toedoen (uitvenen, uitbrikken) kan ontstaan zijn. Deze zeer natte gronden liggen ook nu nog grotendeels onder grasland (als wei- of hooiland) en worden beschouwd als historisch permanent grasland. De natste en laagste delen zijn volgens de bodemkaart uitgeveend. De kleine weilandpercelen hebben een onregelmatige vorm, wat getuigt van de niet-systematische manier van ontginnen, en zijn veelal afgebakend door sloten en grachtjes waarin rietvegetatie voorkomt. De sloten en grachten wateren allen af via de grotere geleden en zwinnen zoals het Dorpzwin en Bredewegzwin. In sommige weilanden ligt een veedrinkput. De rijke flora bestaat vooral uit vochtminnende planten. Voor de avifauna biedt dit open graslandcomplex een ideale broed-, rust- en overwinteringsplaats. Op de hoger gelegen kreekruggronden liggen voornamelijk akkerlandpercelen, de meeste wegen en de bewoning. Door hun hogere ligging hebben deze gronden immers een betere waterhuishouding, dus zijn ze beter geschikt voor akkerbouw. Door hun zandige ondergrond zijn ze bovendien stabieler om op te bouwen. Verspreid in het gebied liggen nog enkele grote waardevolle hoeves waarrond vaak bomenrijen staan. Zo heeft hoeve ’t Zwaluwnest een omwalling en is de hoeve nog vrij intact. Vlakbij hoeve Otterput is één perceel opgehoogd. Misschien is dit een relict van een oudere bewoningssite ofwel is het een recente terreinophoging. Daarnaast zijn in sommige weilanden mogelijkse resten te zien van verlaten middeleeuwse bewoningssites met walgracht. Langs de wegen komt men her en der kapelletjes en kruisen tegen. Klemskerke en Vlissegem zijn 2 typische polderdorpjes die zich ontwikkeld hebben op een kreekrug. In beide lintvormige dorpen neemt de kerk de centrale plaats in. In Vlissegem dragen de weilandpercelen in het midden van het dorp, de kleine smalle kasseiwegen en de witte hoevetjes bij tot de esthetische waarde. Een nieuwe verkaveling doet er evenwel afbreuk aan het karakter van dit polderdorp. Net buiten Klemskerke ligt de dorpsmolen die behoorlijk opvalt. Klemskerke zou teruggaan op een Romeinse nederzetting. In het noorden grenst deze ankerplaats aan vakantieverblijven die door hun fel witte kleur en de openheid van dit landschap sterk opvallen en als storend ervaren worden. Deze ankerplaats heeft een noodrelijke uitloper tussen de Brede Wegzwin en de weg tussen Vlissegem en De Haan. Dit stuk is landschappelijk minder waardevol omdat het bodemgebruik niet meer volledig de bodemgesteldheid volgt en omdat vroegere weilandpercelen in akkerland zijn omgezet. Het behoort toch tot de ankerplaats omdat er nog waardevolle graslandpercelen in voorkomen en om de openheid van het gebied in noordelijke richting te vrijwaren. Net ten westen van Vlissegem liggen resten van een artilleriebatterij uit WOII met munitiebunkers en funderingen van kanonnen. Door de openheid van het landschap heeft men in alle richtingen een wijds vergezicht.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Oudlandpolder waarbij de bodemgesteldhied nog het bodemgebruik bepaalt: bewoning, wegen en akkerland op kreekruggen; grasland op geulgronden .

Historische waarde

Dorpen Vlissegem en Klemskerke zijn gave en herkenbare polderdorpen op van nature hoger gelegen stuk onstaan. Daarnaast zijn er ook grote geïsoleerde middeleeuwse bewoningssites met walgracht aanwezig (vooral uit 12e-13e eeuw). Velen werden verlaten (op einde van de middeleeuwen) en raakten in verval. Resten van bunkers vormen getuigen van WOII. Hoeve Otterput is gaaf bewaard en heeft een meerwaarde als bouwkundig erfgoed door de relatie met de gave omgeving.

Esthetische waarde

Groot open ruimte gebied met wijdse vergezichten. Kleinschalige grillig grachten- en perceleringspatroon. Het beeldbepalend bouwkundig erfgoed is nog zeer gaaf en herkenbaar.

Ruimtelijk-structurerende waarde

Het dorp van Klemskerke met dorpsmolen, en dorp van Vlissegem vormen twee compacte kernen van bebouwing die opvallen in dit open gebied van vnl. graslandcomplexen.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf

typisch voor Oudlandpolder

Hydrografische Elementen:
  • waterloop

Bredewegzwin, Dorpzwin

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Nederzettingspatronen:
  • nederzettingspatroon

lineaire polderdorpen op kreekruggen

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve

hoeve Otterput en ‘t Zwaluwnest

Molens:
  • windmolen

Dorpsmolen te Klemskerke

Militair erfgoed:
  • bunker
  • verdedingingslinie

WOII

Archeologische elementen:

Elementen van transport en infrastructuur

Elementen en patronen van landgebruik

Lijnvormige elementen:
  • bomenrij

aansluitend bij hoeves

Kunstmatige waters:
  • poel

veedrinkput

Topografie:
  • onregelmatig
Historisch stabiel landgebruik:
  • permanent grasland

Opmerkingen en knelpunten

Omzetting van weiland naar akkerland doet afbreuk aan het historisch permanent karakter van grasland en maakt het microreliëf onherkenbaar. De vakantieverblijven aan de rand van deze ankerplaats verstoren het vergezicht binnen deze open ruimte.