| Ankerplaats ID: | A10016 |
|---|
De ankerplaats ‘’s Herenbos-Heihuizen-Zalfen is gelegen op grondgebied van de gemeente Malle (Oostmalle) in de Antwerpse Noorderkempen. De begrenzing wordt gevormd door de bewoning van Oostmalle in het noorden, de Molenbeek en de gemeentegrens in het oosten, Salphen in het zuiden en de bewoning en industrie langsheen de Lierselei in het westen. Het boscomplex ter hoogte van ‘s Herenbos werd in de 18de eeuw (cfr. Ferraris, 1777) reeds vermeld als Nonnenbosch en behoorde toen samen met enkele andere boscomplexen tot de uitgestrekte bosgebieden in de Noorderkempen. De omgeving van het bos betrof toen een gesloten beemdenlandschap en verder open heidegebied. Minder dan een eeuw later herkennen we bij Vandermaelen (1854) de huidige structuur van het complex ‘s Herenbos-Heihuizen, een blokpatroon als gevolg van een orthogonaal raster van wegen, dreven en bospaden. De eerste melding van het gehucht Zalfen gaat terug tot 1278 als ‘Zalhuffle in de parochie van Malle’. Zalfen omvatte in 1442 drie grote boerderijen. Vandaag vinden we hier nog een aantal hoeves uit de 19de eeuw, met bijhorende langschuren in steen of hout en stallingen. Historisch zeer waardevol is de St.-Antoniuskapel die teruggaat tot de grote pestepidemie van 1625-1628 en in de loop der tijden uitgroeide tot een bedevaartsoord. In 1727 werd de kapel wel aanmerkelijk vergroot en kreeg ze haar huidige uitzicht. Het voorkomen van verschillende bostypes, met o.a. beekbegeleidende bossen en naaldbossen met heiderelicten, en een opmerkelijke horizontale structuurdiversiteit geven het complex ‘s Herenbos-Heihuizen een belangrijke vegetatiekundige en floristische waarde. Bovendien vindt men ter hoogte van ‘s Herenbos nog karakteristieke vertegenwoordigers van de oude bosplanten in Vlaanderen. Jammer genoeg heeft de slechte waterkwaliteit van de nochtans sterk meanderende Lopende Beek een nadelige invloed op de beekbegeleidende vegetaties.Aansluitend op het noordwestelijk gelegen Domein de Renesse en het zuidelijk gelegen Blommerschot is dit landschap eveneens belangrijk als broedgebied voor een groot aantal roofvogels en ook vleermuizen vinden hier geschikte verblijfplaatsen. De uitgestrektheid van dit gebied, alsook de afwisseling in bostypes en in vegetatiestructuur, geven het een belangrijke esthetische waarde. De aanwezigheid van het gehucht Zalfen met oude hoeven en de waardevolle St.-Antoniuskapel benadrukt het historische karakter van dit landschap. In het noordwesten en zuiden respectievelijk aansluitend op de ankerplaatsen ‘Domein de Renesse’ en ‘Domein Blommerschot en Beulkbeemden’ en ‘Het Zalfens gebroekt’, vormt deze ankerplaats een onderdeel van een uitgestrekte landschappelijk waardevolle ruimte tussen Oostmalle, Zoersel en Wechelderzande.
Het voorkomen van verschillende bostypes en een opmerkelijke horizontale structuurdiversiteit geven het complex ‘s Herenbos-Heihuizen een belangrijke vegetatiekundige en floristische waarde. Bovendien vindt men ter hoogte van ‘s Herenbos nog karakteristieke vertegenwoordigers van de oude bossen in Vlaanderen. Aansluitend op het noordwestelijk gelegen Domein de Renesse en het zuidelijk gelegen Blommerschot is dit landschap belangrijk als broedgebied voor een groot aantal roofvogels en ook vleermuizen vinden hier geschikte verblijfplaatsen.
Reeds bij Ferraris (1777) betrof een belangrijk gedeelte van het huidige ‘s Herenbos reeds bosgebied; toen Nonnenbosch genoemd. Daarmee behoorde dit historisch stabiele boscomplex tot de uitgestrekte bosgebieden in de Noorderkempen. De huidige structuur van ‘s Herenbos - Heihuizen is goed vergelijkbaar met wat we terugvinden bij Vandermaelen (1854). De eerste melding Zalfen gaat terug tot 1278 en een aantal mooi bewaarden hoeven uit de 19de eeuw dragen bij tot de historische waarde dit gehucht. Opmerkelijk is ook de St.-Antoniuskapel die teruggaat tot de grote pestepidemie van 1625-1628. Het kasteel Heihuizen in sobere neorococostijl werd opgetrokken in het begin van de 20ste eeuw.
De uitgestrektheid van dit gebied, alsook de afwisseling in bostypes en in vegetatiestructuur geven het een belangrijke esthetische waarde. De aanwezigheid van het gehucht Zalfen met oude hoeven en de waardevolle St.-Antoniuskapel benadrukt het historische karakter van dit landschap.
De St.-Antoniuskapel van Zalfen vindt haar ontstaan tijdens een pestepidemie in de 17de eeuw en groeide in de loop der tijden uit tot een belangrijk bedevaartsoord.
Deze ankerplaats betreft een uitgebreid boscomplex dat grenst aan ‘Domein de Renesse’ in het noordwesten, en ‘Domein Blommerschot en Beulkbeemden’ en ‘Het Zalfens gebroekt’ in het zuiden. Opvallend is het blokpatroon dat het gevolg is van een orthogonaal raster van wegen, dreven en bospaden. Deze ankerplaats vormt met een duidelijk herkenbare bosstructuur een onderdeel van een uitgestrekte, landschappelijk waardevolle ruimte tussen Oostmalle, Zoersel en Wechelderzande.
Zalfense Beek, Lopende Beek
Zalfen
Kasteel Heihuizen
St.-Antoniuskapel van Zalfen
Historisch stabiel landgebruik:
historisch stabiel bos
De slechte waterkwaliteit van de Lopende Beek heeft een nadelige invloed op de natuurwetenschappelijke waarde van dit gebied.