Strand en Duinen Fonteintjes

Ankerplaats ID:A30002

Omschrijving

Deze ankerplaats strekt zich uit langs het strand en de duinen tussen Blankenberge en Zeebrugge (gem. Brugge). De Koninklijke Baan vormt de zuidelijke grens. Ze ligt zich op een gave en unieke strand-duinovergang. De overgang tussen strand en duin is nog gaaf en niet verstoord door bouwwerken. Op het strand staan enkele golfbrekers. Ter hoogte van de nieuwe haven van Zeebrugge kent het strand een grote breedte. Uit historisch onderzoek blijkt dat de Fonteintjes ontstaan zijn door inpoldering. Wanneer in de middeleeuwen een zeewerende dijk te veel aangetast was, bouwde men landinwaarts parallel aan de oorspronkelijke dijk een nieuwe dijk, een zgn. inlagedijk. Bij de Fonteintjes moest men in het begin van de 15e eeuw een inlagedijk bouwen omdat de tonemalige dijk serieus aangetast was. Men gebruikte hiervoor het duinzand waarbij door uitgraving de plassen ontstonden. Tussen de inlagedijk en de oorspronkelijke dijk werden ook dwarsdijken aangebracht. Waarschijnlijk sloot dit dijkenpatroon aan op de Graaf Jansdijk die verder in noordelijke richting liep. Later werden deze dijken op natuurlijke wijze overstoven. De duinen zijn begroeid met duingraslanden en vertonen lokaal niet-begroeide plaatsen waar nog actieve zandmigratie plaatsvindt. Aan de landwaartse zijde van de voorste duinkam komt duinstruweel voor. In het noordoosten ligt een klein duinbosje. Momenteel resten zes vijvers gescheiden door dwarsdijken. Aangezien het waterpeil verschilt van plas tot plas, verschillen de vijvers onderling volgens verlandingsstadium, wat zich vertaalt in een andere vegetatiesamenstelling. Aan de rand van elke vijver treft men rietvegetatie aan. De meest westelijke vijvers zijn het meest verland t.o.v. de oostelijke. Uit de omringende duinen stroomt tevens kwelwater naar deze vijvers. De meest oostelijke vijver heeft tijdens de zomermaanden heel wat badgasten te verduren die een bedreiging vormen voor de flora en fauna. Momenteel is een deel van de Fonteintjes een erkend natuurreservaat. Tijdens WOII stonden in de duinen bunkers en loopgrachten; één bunker is ontmanteld geweest en één verdween onder het zand. Dit stukje duingebied getuigt dus van de vroegere inpolderingstechniek uit de middeleeuwen én biedt dankzij de verschillende waterstanden in de vijvers een rijk gevarieerde flora en fauna aan.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Overgang kust-strand-duinen. De Fonteintjes bestaan uit een zestal laagten achter de zeereepduinen. Deze laagten zijn gevormd tussen parallelle dijken, daterend uit de 14de-15de eeuw, die met elkaar verbonden werden door dwarsdijkjes. Afwisseling van open water, moeras en vochtig grasland bieden een grote botanische rijkdom. De vijvers bevinden zich in verschillende verlandingsstadia met een bijhorende flora.

Historische waarde

Het systeem van parallelle inlagedijken als bescherming tegen de zee, is gaaf bewaard.

Esthetische waarde

Men heeft een gaaf zicht op de achterliggende duinen en polders, gaaf doorkijkpunt.

Ruimtelijk-structurerende waarde

De oriëntatie van de inlagedijken structureert het landschap. De dijken en de recreatieve ontsluiting d.m.v. afgebakende paden verdeelt het gebied in ruimtelijke entiteiten.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Moerassige gronden:
  • rietland

gedeeltelijk verlande vijvers

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Militair erfgoed:
  • bunker

begraven onder zand

Elementen van transport en infrastructuur

Waterbouwkundige infrastructuur:
  • dijk

Elementen en patronen van landgebruik

Kunstmatige waters:
  • vijver

vijvers ontstaan door uitgraven duingrond voor dijken

Opmerkingen en knelpunten

Recreanten doen afbreuk aan de flora en fauna van het gebied. Het zicht vanuit de duinen op de achterliggende polders dient behouden te blijven. De natuurlijke overgang van duinen naar polders (o.a. met ankerplaats Oudemaarspolder) is verdwenen door de N34 of de Koninklijke Baan. De versnippering van deze twee ankerplaatsen moet vermeden worden. De uitbreiding van bebouwing langs de N34 (Koninklijke Kustbaan) bedreigt het gaaf zicht vanuit de duinen op de achterliggende polders (o.a. Oudemaarspolder).