Keignaertkreek en Zoute Kreek

Ankerplaats ID:A30008

Omschrijving

Deze ankerplaats grenst aan ankerplaats A300N Zwaanhoek en bevat twee krekenstelsels: de Keignaertkreek én de Zoute- en Sluiskreek. Ze ligt ten westen van de bebouwing van Zandvoorde (gem. Oostende), ten noorden van het kanaal Plassendale-Nieuwpoort en ten oosten van de dijk tussen Snaaskerke (gem. Gistel) en Stene (gem. Oostende). Het landschap wordt gestructureerd door de kreken en de aangrenzende komgronden. De Keignaertkreek, Zoute kreek en Sluiskreek zijn ontstaan tijdens de overstromingsfase rond het beleg van Oostende aan het begin van de 17e eeuw doordat de duinen ten oosten van Oostende doorgestoken geweest zijn. Door periodieke overstroming werd een dunne kleilaag afgezet op de vroegere getijde-afzettingen. Na het beleg van Oostende polderde men de overstroomde delen terug in, maar om de havengeul open te houden had men zgn. spoelpolders nodig om voldoende waterdynamiek te garanderen (zoniet zou de geul verzanden). Momenteel staan de kreken niet meer in rechtstreekse verbinding met de zee. Nabij de kreken en hun uitlopers komt eerder grasland (meestal weiland) voor, in de komgronden eerder akkerland. Waar weiland vlakbij de kreek ligt, is er rond de oever een vertrappelingszone die voor flora zeer waardevol is. Langs de kreek komen rietkragen/ rietland voor. Akkerbouw langs de kreek is zeer nefast voor het profiel van de oever en voor de oevervegetatie. In het krekengebied komen nog enkele bomenrijen voor (langs perceelsranden en langs wegen). Langs de oever van de kreek komen hier en daar struiken voor. In deze ankerplaats lopen heel weinig verharde wegen; het is aan te bevelen dit te behouden. De half verharde wegen lopen veelal dood op een landbouwperceel of aan een gebouw. De Grote Keignaert, Zoute en de Sluiskreek bevatten brakwater wat een typische flora met zich meebrengt. Daarenboven bezitten de uitgestrekte watervlakken van de kreken nog een natuurlijk oeverprofiel met typische rietvegetatie die van groot belang is voor de avifauna. De grote wateroppervlakken geven een grote esthetische waarde aan het gebied. Vlakbij de Zoute Kreek ligt nog een antitankgracht. Naast enkele waardevolle boerderijen (zoals Hagebrug langs Plassendalekanaal) zit in deze ankerplaats heel wat bebouwing die landschappelijk van weinig belang is. De meeste gebouwen bestaan uit slechts twee verdiepen en zijn laag en klein. In het oosten grenst deze ankerplaats aan Zandvoorde en aan ankerplaats A300N Zwaanhoek. De verbinding met deze ankerplaats is van groot belang als ecologische corridor en omwille van de typologische eenheid van beide ankerplaatsen. De bebouwing van Zandvoorde, die vlakbij de kreek staat, verstoort het zicht op de kreek en doet afbreuk aan de belevingswaarde. De bebouwing vanuit Zandvoorde dijt uit in de richting van het Plassendalekanaal; om de verbinding tussen de ankerplaatsen te behouden dient men deze lintvormige woonuitbreiding te beperken. Zandvoorde is ontstaan op een zandige kreekruggrond en is oorspronkelijk een lintvormige nederzetting. Maar het lintvormig karakter is reeds dermate aangetast door nieuwe bebouwing dat de corridorverbinding tussen de ankerplaatsen belangrijker is. Ter hoogte van de verbinding ligt een horeca-zaak met groenbeplanting errond die echter storend ervaren wordt. In het zuiden wordt de ankerplaats begrensd door het Plassendalekanaal. De oevers hiervan liggen boven het oppervlak van de polder zelf en vormen op die manier een scherpe grens voor het gebied. Op enkele plaatsen staan er bomen langs het kanaal die deze grens nog beter accentueren. De oude spoorlijn naar Torhout doorsnijdt het gebied in het westen. Vanop de spoorwegtalud heeft men een prachtig uitzicht op de omgeving. Dankzij de drogere condities op deze talud staat hier een afwijkende flora t.o.v. de flora in de natte poldergronden.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Brakwaterkreken met rietoevers met een grotendeels bewaard natuurlijk profiel en aanliggende rietgraslanden. Het voorkomen van zeldzame plantensoorten wijst op een hoge floristische waarde. Het open water en de uitgebreide rietkragen zijn van groot belang voor o.a. de avifauna.

Historische waarde

Ongewijzigde toestand van de kreken sinds de vorming in de 17de eeuw. Kreken refereren aan het beleg van Oostende (17e eeuw) en aan de latere havenontwikkeling.

Esthetische waarde

De hoge graad van natuurlijkheid, de uitgestrektheid van de watervlakken en het zicht op de weidse poldervlakte geven deze ankerplaats een hoge esthetische waarde. Zeer weinig wegen versnijden het gebied.

Ruimtelijk-structurerende waarde

De verhoogde spoorwegberm doorsnijdt het gebied en vormt een visuele begrenzing van de open ruimte. Het kanaal vormt eveneens een visuele begrenzing van de open ruimte door de begeleidende bomenrij.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf
Hydrografische Elementen:
  • kreek

Grote en Kleine Keignaert, Sluis- en Zoute kreek; geleden, Oude Straatkreek

Moerassige gronden:
  • rietland

langs oevers van kreken en geleden

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve

Militair erfgoed:

antitankgracht en restanten van verdedigingssites

Elementen van transport en infrastructuur

Spoorweg:
  • verlaten spoorweg

spoorlijn Oostende-Torhout; nu fiets- en wandelpad

Waterbouwkundige infrastructuur:
  • kanaal
  • dijk
  • sluis
  • grachtenstelsel

kan. Plassendale-Nieuwpoort

Elementen en patronen van landgebruik

Lijnvormige elementen:
  • bomenrij

bomenrijen langs kanaal en dijken

Topografie:
  • onregelmatig

Opmerkingen en knelpunten

Langs het kanaal dreigtde oprukkende industrie en bebouwing het zicht van het kanaal op het gebied te verhinderen en vice versa. Heel wat recentere bebouwing is van weinig landschappelijk belang. De geringe bebouwingsdichtheid dient gerespecteerd te blijven. De verbinding met ankerplaats Zwaanhoek is zeer klein en dient behouden. Oprukkende lintbebouwing vanuit Zandvoorde bedreigt de verbinding tussen beide ankerplaatsen en het zicht van de weg naar het gebied. Niet-grondgebonden landbouw hoort niet thuis in dit hsitorisch polderlandschap.