Kwade Putten¶

Omschrijving¶

De ankerplaats ‘Kwade Putten’ is gelegen in de gemeente Arendonk in de Antwerpse Noorderkempen. De begrenzing wordt gevormd door weg De Lusthoven, die samenvalt met de bosgrens in het noorden, de rijksgrens met Nederland in het oosten, de bewoning van Arendonk in het zuidoosten en zuiden en de gemeentegrens met Ravels in het westen. Bij Ferraris (1777) betrof dit gebied nog uitgestrekte heide met vennen. Bij Vandermaelen is het eveneens heide, doch het raamwerk voor de ontginning is reeds aanwezig. Op deze kaart uit 1854 zien we ook het Kanaal Dessel-Schoten dat rond 1846 werd gegraven. Het vroegere heidegebied werd in de tweede helft van de 19de eeuw aangeplant met naaldhout, waardoor besloten bosgebieden ontstonden. De huidige bosstructuur is nog gaaf en uitgestrekt, in vergelijking tot wat we terugvinden op de kaarten van het MGI uit het begin van de 20ste eeuw. Verschillende van de vennen, die reeds werden aangeduid bij Ferraris (1777) en benoemd bij Vandermaelen -zoals ‘Het Venneke’, ‘Geksche Hoef Ven’ of ‘Koras Ven’- zijn ook vandaag nog herkenbaar in het landschap. Sommige vennen werden op het eind van de 19de eeuw omgevormd tot kasteelvijvers. Op basis van voorgaande kan terecht worden gesteld dat het landschapspatroon van deze ankerplaats historisch stabiel is gebleven. Daarnaast herbergt dit gebied ook opmerkelijke bouwkundig elementen. Het kasteel ‘Den Tip’, rechts van de Lusthoven, werd gebouwd in 1890, doch in 1960 grondig gerestaureerd en gemoderniseerd. Van het oorspronkelijke kasteel ‘Ter Hoge Heide’, dat werd opgetrokken in 1903, bleven jammer genoeg enkel het portiershuis en het koetsgebouw bewaard. Het eigenlijke kasteel werd in 1985 afgebroken. Verder vermelden we de villa’s ‘Hof ter Beuken’ uit 1934 en ‘Meerhoef’, alsook een ‘boswachterwoning’ die vermoedelijk teruggaat tot het einde van de 19de eeuw. Opvallend bij villa ‘Meerhoef’ is de grote vijver die eertijds bij het park hoorde. Het betreft een uitgebaggerd ven -Cora’s vijver, zo genoemd naar de vrouw van de oprichter van de villa, baron de Jamblinne-de Meux; op het eiland in de vijver staat overigens een beeltenis van deze Cora Emsens. De Kapel van Lusthoven met geveltoren, kruis en klok, werd in 1952 gebouwd ter toewijding van het H. Hart en de H. Lutgardis. Kapel ter Hoge Heide werd in 1920 opgericht als beloftekapel. Gedomineerd door naaldbossen, is het in de eerste plaats de uitgestrektheid en het onbebouwde karakter van dit landschap dat het een aanzienlijke wetenschappelijke waarde geeft. Het is belangrijk als infiltratiegebied en vertegenwoordigt door de aanwezige reliëfverschillen ook een geomorfologische waarde. De gevarieerde bosgedeelten, de open plaatsen en de bosranden bieden tevens een grote variatie aan biotopen en zijn daardoor interessant voor zowel flora als fauna. Gelegen binnen een landbouwomgeving en aansluitend op belangrijke ecologische infrastructuur als het kanaal, vormt dit bosgebied een habitatkern van waaruit diersoorten in de omgevende gebieden migreren. De gesloten boscomplexen domineren dit gebied en vormen zo een belangrijk ruimtelijk-structurerend element in de landschappelijke hoofdstructuur. Opvallende structurele elementen binnen de ankerplaats zijn het dambordvormige ontginningspatroon van de bossen, het uitgesproken reliëf, alsook de oost-west as van het Kanaal Dessel-Schoten en de noord-oost as van de rijksweg op Ravels. Centraal in de bossen komen open plaatsen voor met vijvers, heide- en venrelikten, alsook enkele kasteeldomeinen. Het is deze afwisseling die de esthetische waarde van dit landschap bepaalt. De uitgestrektheid, de rust en het onbebouwde karakter dragen extra bij tot de belevingswaarde van deze ankerplaats. Om de hier beschreven waarden van dit landschap te behouden, dient erop worden toegezien dat de gaaf gebleven topografie bewaard blijft en dat eventuele atypische of nieuwe elementen in het landschap ingepast worden of blijven.

Landschapswaarden¶

Landschapselementen en opbouwende onderdelen¶