R70071: Bovenlopen van de Mombeek

Verstoring: Ruilverkaveling.

Herkenbaarheid: 3

Samenhang: 3

Gaafheid: 3

Wetenschappelijke waarde:

Kleinschalige biologisch waardevolle asymetrische valleigebieden van de bovenloop van de Mombeek (Molenbeek, Mangelbeek en Winterbeek). Deze bovenlopen hebben zich door terugschrijdende erosie ingesneden en vormen de overgang tussen Droog en Vochtig Haspengouw.

Historische waarde:

Archeologische waarde : Meerdere grafheuvels uit de bronstijd, Burchtruïne van Kolmont;- Romeinse weg, Romeinse nederzettingen en villa’s, . Historisch stabiele percelering te Piringen, te Overrepen en te Vliermaal; Historisch stabiel bos te Kolmont. Holle wegen te Priringen, Overrepen, Widooie en Zammelen Bouwkundig rijke kerndorpen : - Gors-Opleeuw, hoopdorp met kasteel Beaufort (classicistisch verbouwd rond 1820) met ijskelder, kasteelcomplex van Opleeuw met kasteelhoeve pastorie, St. Martenskerk met toren in Haspengouwse Gotiek, monumentaal bakhuis en woningen, kleine hoeven; - Bommershoven, kerndorp met classicistische St. Alfonsiuskerk (1840-1842), Roccocco-kasteel (1759-1761), pastorie, enkele belangrijke hoeven (oa kasteelhoeve Terhoven) - Kolmont :gehucht met gelijknamige burchtruïne gelegen in oud bos (gebouwd omstreks 1170, verwoest in 1489) en kasteel met zeer ruim park - Overrepen : contactgebied tussen Droog en Vochtig Haspengouw, kern langsheen de Fonteinbeek met St. Laurentiuskerk (teruggaand op de 12e eeuw) - Piringen : kerndorp aan de noordrand van het Haspengouws plteau dat zich ontwikkelde langs de Romeinse heirbaan met vroeg Gotische kerk en kasteel Borghoven (neostijl, 19e eeuw) - Widooie : kerndorp met neo-Romaanse kerk en twee prachtige kastelen : het kasteel Ter-hoven (classicistisch) met kasteelhoeve (1723) en het kasteel van Widooie (Maaslandse Renaissance) met kasteelhoeve (1755) - Vliermaal : heuveldorp omgeven door hoogstamboomgaarden met oa classicistische St. Agapithuskerk (1775) met Romaanse toren (11e eeuw), Kasteel Hoogveld (ca 1820) - Zammelen : gehucht gelegen op de steile oostelijke valleiflank van de Molenbeekvallei met asymetrische St. Amanduskerk

Esthetische waarde:

Aantrekkelijk golvend halfopen landschap waarbij de beekvalleien en kasteelparken ruimtebegrenzend zijn.

Beleidswenselijkheden:

Geen herverkaveling van zones rijk aan historisch stabiele perceelsstructuren en holle wegen. Bescherming en versterking van de kleinschaligheid in de beekvalleien.