Domein Groeningenhof en Solhof met omgeving¶

Omschrijving¶

De kasteeldomeinen Groeningenhof en Solhof zijn respectievelijk gelegen op grondgebied van de gemeenten Kontich en Aartselaar ten zuiden van de stedelijke agglomeratie Antwerpen. Deze ankerplaats wordt begrensd door de Groeningenlei in het noorden, de autostrade E19 Antwerpen-Brussel in het oosten, de bewoning langsheen de Pierstraat in het zuiden en de Kleistraat en de Baron van Ertbornstraat in het westen. Het landschap wordt gevormd door drie kasteeldomeinen, omgeven door een relatief gaaf bewaarde landelijke omgeving. Een opvallende gekasseide dreef leidt naar het ‘Groeningenhof’ of ‘Kontichshof’, dat reeds wordt vermeld op de Ferrariskaart uit 1777. Oorspronkelijk betrof het een waterkasteel. Nu is het nagenoeg rechthoekige kasteel in neo-Vlaamse renaissancestijl met neogotische elementen omgeven door een onregelmatige, ovale omwatering die aansluit op de door de Mandoerse beek gevoede vijver. Het geheel wordt omgeven door een omhaagd landschapspark met solitaire bomen, boomgroepen, e.d.. L-vormige dienstgebouwen uit de 19de eeuw, een poortgebouw uit de 16de of 17de eeuw en een duiventoren die vermoedelijk teruggaat tot de 17de eeuw vervolledigen het domein. De ‘Lillaarschrans of ‘Lillaarhoeve’ is een neoclassicistisch kasteeltje, dat waarschijnlijk werd opgetrokken in de loop van de eerste helft van de 19de eeuw. Het is net als Groeningenhof gelegen binnen een ovale omgrachting en beboomd park. De oorspronkelijke ‘Lillaarhoeve’ die vermeld werd vanaf 1674 is ondertussen verdwenen. Kasteel ‘Solhof’ werd voor het eerst vermeld in de 15de eeuw en is ook terug te vinden op de kaart van Ferraris (1777). Het oorspronkelijke huis van plaisantie werd in de 19de eeuw vervangen door een neoclassicistisch kasteel binnen een rechthoekige omgrachting. Dit bouwwerk werd echter in de loop van de jaren 1990 afgebroken ten voordele van een hotelcomplex. De bijhorende landschapstuin onderging aanpassingen, doch de basisstructuur bleef bewaard, net als de ijskelder, de omgrachting en enkele bruggetjes. Het koetshuis, de conciërgewoning en de stallingen, allen uit de 19de eeuw bleven eveneens gespaard van afbraak. Naast de kastelen, treffen we binnen de grenzen van de ankerplaats verschillende oudere hoeven aan. Vooral de ‘Kapittelhoeven’ of ‘Te Nieuwen Hove’ zijn vermeldenswaardig. Het goed Nieuwen Hove werd reeds vermeld in 1304 en voor 1347 verscheen op het domein een hoeve. In de 15de eeuw werd een tweede, en dit keer omwalde, hoeve gebouwd. In 1826 brandde de meest zuidelijk gelegen hoeve af en werd de andere gedeeltelijk vernield. De huidige, sterk verbouwde hoeven dateren uit de 18de en de 2de helft van de 19de eeuw, doch behielden de oorspronkelijke ligging en omgeving. Het landschap dat al dit bouwkundig erfgoed omvat, heeft een landelijk karakter met hier en daar nog landschapselementen die verwijzen naar de vroegere kleinschaligheid. Opvallende structuren in het geheel zijn de nog kronkelende Mandoerse beek en de zuidelijk gelegen Pannebossen. De natuurwetenschappelijke waarde van deze ankerplaats wordt vooral bepaald door de aanwezigheid van de Pannebossen die, zeker voor wat de struik- en kruidlaag betreft, nog een hoge natuurlijkheidgraad vertonen. Samen met de omgeving en de kasteelparken bieden ze goede kansen voor verschillende diergroepen, waarvan de vogels en de vlinders misschien de meest opvallende zijn. Deze ankerplaats is een typisch voorbeeld van kleine kasteeldomeinen binnen een landelijke omgeving in het Land van Kontich-Ranst. Het landschap vrijwaren van een verdere bebouwingsdruk is essentieel om het typische karakter van dit complex te behouden.

Landschapswaarden¶

Landschapselementen en opbouwende onderdelen¶