R70072: Bovenlopen van de Herk

Verstoring:

Herkenbaarheid: 3

Samenhang: 3

Gaafheid: 3

Wetenschappelijke waarde:

Kleinschalige valleien rondom de bovenlopen van de Herk (Molenbeek, Herk, Wijerbeek en Herkebeek). Vaak asymmetrische valleien met soms dagzomende mergels langs de taluds. Tussen deze bovenlopen ligt een golvend akkerlandschap.

Historische waarde:

Archeologische waarde : - Meerdere Romeinse vondsten en nederzettingen in de nabijheid van de Romeinse weg; - Meerdere grafheuvels uit de bronstijd;- Merovingisch grafveld; - Graf van Gutschoven; - Middeleeuwse vondsten; Kleinschalige valleien rondom de bovenlopen van de Herk met aan de rand typisch gelegen dorpen met heerlijk kasteel en bijhorend park. Vele kasteelparken hebben hun historisch bos en historische percelering bewaard. De erfgoedwaarde van deze kasteldorpen is te uitgebreid om op te noemen. Een niet limiatief overzicht : Dorpen en gehuchten te Borgloon : - Hoepertingen : straatdorp met meerdere hoeven rond centrale as en St.Vedastuskerk, classiscistische pastorij, Renaissancisitisch kasteel; - Gotem : Maaslands-Romaans kerkje, Kasteelcomplex Fonteinhof in Maaslandse Renaissancestijl met belangrijke kasteeldreef, meerdere middelgrote hoeven; - Voort : Kasteel de Tornaco teruggaand op een middeleeuws slot uit 1540, bijhorende kwadraathoeve; - Rijkel : Neogotische St.-Jozefkerk, Kasteel in Maaslandse Renaissance, 3 belangrijke hoeven aan de steenweg; Dorpen en gehuchten te St. Truiden : - Gelinden : interessante wonignen en hoven bij de kerk; Dorpen en gehuchten te Heers : - Heks en Vechmaal met beschermd kasteel van Heks en belangrijke kasteeldreef, Monnikenhof en hoeve Henisdael; - Mettekoven : fraai dorp met intacte dries, meerdere vierkantshoeven en een paar gevlochten hagen van Gele kornoelje; - Helshoven : gehucht aan de Romeinse steenweg met belangrijke kapel en 2 gesloten hoeven; - Heers met het belangrijke kasteel van Heers Als typische nederzettingen zijn aanvullend te beschouwen : Batsheers, Vechmaal, Horpmaal en Veulen. Uitgestrekte zones met historische stabiele percelering komen voor te Hoepertingen, Gotem, Voort, Heks, Heers, Batsheers, Mettekoven, Gelinden, Groot-Gelmen en Rijkel. Holle wegen komen voor te Mettekoven en te Broekom.

Beleidswenselijkheden:

Versterking en bescherming valleien door verhoging groenconnectiviteit. Tegengaan ruilverkaveling van gebieden rijk aan holle wegen en historisch stabiele percelering.