R70074: Tongeren

Verstoring:

Herkenbaarheid: 3

Samenhang: 3

Gaafheid: 2

Wetenschappelijke waarde:

Berg : heuvelsite die op geologisch vlak zijn naam ontleende aan een zandige laag : de zanden van Berg. Geologisch venster : de thans verlaten groeve Francquart. Park van de Oostelijke Jeker : complex van ecologisch waardevolle hooilanden, moerassen en rietpartijen (Hardel, Kevie, Groot Meers) Mergelgroeve te Vechmaal. De Jeker is een zeer belangrijke landschapsecologische verbinding.

Historische waarde:

Archeologisch en bouwkundig zeer rijke omgeving met interessante hoopdorpen en vele Romeinse archeologica. Romeinse landindeling (kadastratie) deels herkenbaar. - Tongeren : prestigieuze Romeinse (wereld)stad waaraan herinneren : aquaductrestant Beukenberg, ongeveer 1 3e van de Romeinse omwalling, het dichte heerbanennet dat naar Tongeren leidt, het dambordpatroon in het stratenplan van de stad en talloze archeologica : tumuli langs de uitvalswegen, 3 begraafplaatsen rondom de stad, resten van Romeinse industrieën . - Tongeren : belangrijke concentratie beschermde monumenten met oa Gotische OLV Basiliek, meerdere kerken, St. Catharinabegijhof met Gotische kerk, minstens een tiental kloosters, stadhuis in Maaslandse stijl (1737-1755), Dommershausen (15e eeuwse stadsarchitectuur), Refugiehuis Alden Biesen in Vlaasme renaissance, Spaans huis (being 17e eeuw), De Munt en tientallen waardevolle burgershuizen. - Blaar, klein gehucht met watermolen, vier hoeven met kapel; - Mal, Neo-gotische kerk (1845), belangrijke hoeve in de Waterstraat. Belangrijk archeologisch industriele site met fabriek en direkteurswoning; - Sluizen, St-Servatiuskerk (12e en 13e eeuw), beschermde Romaanse kerk, pastorie uit midden XIXde eeuw, drie hoeven aan de Vizéweg en een watermolen (1647) op de Jeker; - Nerem, zogenaamd redemptiedorp met langgerekte dries, Neo-romaanse kerk (1876) en kapel, belangrijke gesloten hoeven (oa Neremstraat 57); Renaissance kasteel Scherpenberg (1579-1580), Jugendstil kasteel Rosmeulen (20e eeuw) - Hamal, gehucht met kasteel (Romaans 12e eeuw, Maaslandse renaissance 17e eeuw, Barok - Roccocco 1770) en kasteelhoeve (1880), merkwaardig park met paviljoen en een burchttoren aan de overkant van de weg; - Rutten, redemptiedorp met kerk (Romaanse onderbouw, Gotische mergelzandsteen bovenbouw), grote concentratie van gesloten hoeven, St. Evermaruskapel; - Lauw, Romeinse nederzetting met neogotische St. Petruskerk en pastorie, twee watermolens op de Jeker (Dalemolen uit 1670, Hogemolen uit 1479), gesloten hoeven. Kleine historische bossen van Beaurepart, van Hamal en ten noordoosten van Rutten. Pestbosjes in het open landbouwgebied. Valleigebied van de Jeker en van de Ezelsbeek. Historische stabiele percelering langs de Ezelsbeek en te Kevie.

Esthetische waarde:

Golvend open-field-landschap met kerndorpen. Zeer hoge belevingswaarde.

Beleidswenselijkheden:

Bescherming van het archeologisch patrimonium. Verhogen groenconnectiviteit van de Jeker. Beperken verstedelijking rond Tongeren.