| Ankerplaats ID: | A10035 |
|---|
De ankerplaats gevormd door het Domein Katershof en het Kasteel van ‘s Gravenwezel is gelegen op grondgebied van ‘s Gravenwezel, een deelgemeente van Schilde in de Antwerpse Kempen. De begrenzing wordt gevormd door De Haar en de gehuchten Willekom en Hoge Haar in het oosten, de Gilles de Pelichylei in het zuiden, het gehucht Molenveld in het westen en het gehucht Zonnebos, de St.- Jobsesteenweg en de Antitankgracht in het noorden. Deze ankerplaats vertegenwoordigt een aanzienlijk historische waarde dankzij het geconcentreerd voorkomen van 2 kastelen, die trouwens een belangrijke rol speelden in het ontstaan van ‘s Gravenwezel, alsook enkele oude hoeves. Het meest dominante element in het geheel is het ‘Kasteel van ‘s Gravenwezel’, een vierkant waterslot dat waarschijnlijk teruggaat tot de 15de eeuw, maar in de periode van de 18de tot 20ste eeuw werd verbouwd. Het is gelegen in een merkwaardig landschapspark dat werd aangelegd tussen 1783 en 1786 naar een ontwerp van B. Gaine. De structuur van dat park is nog goed herkenbaar zoals op de historische kaarten van Vandermaelen (1854) en het MGI (1909). Ook de drevenstructuur rond het kasteel is opvallend. Zo vormen de Paviljoendreef en de St. Jobsesteenweg een grote verticale as die de verbinding maakt tussen het kasteeldomein met St. Job in het noorden en de Zwanebeek in het zuiden. Het andere kasteel betreft het ‘Katershof’ dat zijn ontstaan vindt in de 15de eeuw, echter grondig werd verbouwd in de 17de eeuw en thans een 19de eeuw uitzicht heeft. Enkel de toren aan de oostelijke gevel heeft nog een oudere kern. Het kasteelgebouw wordt omgeven door een wagenhuis, stallingen , een kleine woning, een oranjerie, grasperken en uiteraard een beboomd kasteelpark. Grenzend aan het domein ‘Katershof’ staat de ‘Kapel van de ovenbuur’, een als O.- L.- Vrouwekapel ingericht gemeenschappelijk bakhuisje uit de 2de helft van de 18de eeuw. De Duyvendaelhoeve en Hoeve Marijnissen zijn twee historisch waardevolle hoeves met bijgebouwen, waarvan de oudste gedeelten teruggaan tot de 18de eeuw. Samen met de weinige resterende weilanden in de omgeving vormen zij een laatste spoor van de vroeger open, landelijke omgeving van de kasteeldomeinen. Deze ankerplaats vormt door het voorkomen van de kasteeldomeinen, een aantal weilanden en enkele bosrestanten een groene oase en tevens open ruimte binnen de steeds verder oprukkende bewoning van de gehuchten rondom. Bovendien vinden we hier op een relatief beperkte ruimte nog een behoorlijke variatie in vegetatietypes en landschapselementen. Dit maakt het gebied interessant voor verschillende faunasoorten, en geeft het tevens een extra esthetische waarde mee. Een aanzienlijk gedeelte van de recente residentiële bewoning rondom de ankerplaats is er jammer genoeg gekomen ten koste van gronden van de kasteeldomeinen. Een ander knelpunt is de commerciële bestemming van een aantal van de gebouwen, wat niet altijd verenigbaar is met het historisch waardevolle karakter ervan.
We vinden hier op een relatief beperkte ruimte nog een behoorlijke variatie in vegetatietypes en landschapselementen. Het domein van het Kasteel van ‘s Gravenwezel vertegenwoordigt bovendien een belangrijke dendrologische waarde. Deze elementen samen maken dit gebied, en dan met name het noordoostelijke deel, interessant voor verschillende vogel- en zoogdiersoorten.
Het ‘Kasteel van ‘s Gravenwezel’ is een vierkant waterslot dat waarschijnlijk teruggaat tot de 15de eeuw, maar in de periode van de 18de tot 20ste eeuw werd verbouwd. Het is gelegen in een merkwaardig landschapspark dat werd aangelegd tussen 1783 en 1786 naar een ontwerp van B. Gaine. De structuur van het park is nog goed herkenbaar zoals op de historische kaarten van Vandermaelen (1854) en het MGI (1909). Het ‘Katershof’ vindt zijn ontstaan in de 15de eeuw, werd echter grondig verbouwd in de 17de eeuw en heeft thans een 19de eeuws uitzicht. De Duyvendaelhoeve en Hoeve Marijnissen betreffen twee historisch waardevolle hoeves met bijgebouwen, waarvan de oudste gedeelten teruggaan tot de 18de eeuw. De ‘Kapel van de ovenbuur’ is een als O.- L.- Vrouwekapel ingericht gemeenschappelijk bakhuisje uit de 2de helft van de 18de eeuw.
Deze ankerplaats omvat, met twee kastelen met talrijke bijgebouwen, twee 18de eeuwse hoeves en een oude kapel, een rijke en aantrekkelijke verzameling van bouwkundig erfgoed. De sterk beboomde domeinen, de drevenstructuur, de bosrestanten en enkele omringende graslanden geven het geheel een aantrekkelijk en typisch karakter met een hoge esthetische waarde.
Deze ankerplaats vormt een groene oase en tevens open ruimte binnen de steeds verder oprukkende bewoning van de gehuchten rondom. Een grote verticale as verbindt het domein van het Kasteel van ‘s Gravenwezel in het noorden met St. Job en in het zuiden, via de imponerende paviljoendreef, met de Zwanebeek.
landschapspark & moestuin bij kasteel, Katershof
Katershof & Kasteel van ‘s Gravenwezel + boogbrug
woning bij Katershof, portierswoning bij kasteel
Duyvendaelhoeve, Hoeve Marijnissen
als O. L. - Vrouwkapel ingericht bakhuis
kasseiweg
kasteelvijvers
heiderelicten
Te vermelden knelpunten zijn de commerciële bestemmingen van een aantal van de gebouwen, wat niet altijd verenigbaar is met het historisch waardevolle karakter ervan, alsook de steeds verder oprukkende nieuwe woningen langsheen de grenzen van de kasteeldomeinen, wat betekent dat de relatie van de kastelen en hoeven met de omgeving verloren gaat. Tevens bevindt zich tegen de westelijke grens een voetbalterrein dat het landschapsbeeld verstoort.