R30009: Zwin en duinen van Knokke-Heist

Verstoring:

Herkenbaarheid: 3

Samenhang: 3

Gaafheid: 3

Wetenschappelijke waarde:

Duidelijke en gave overgang van strand, duinen naar slikke- en schorregebied, polders, belangrijke biotopen met grote floristische en faunistische waarden. Slikke-schorregebied van de Zwinmonding. De slikkegebieden bestaan uit een serie zandplaten opgebouwd uit grof korrlig zand die bij eb blootliggen, deze witgele zandplaten gaan geleidelijk over naar grijsgrauwe slikken. De vorming van de zandplaten is een continu proces : op diverse plaatsen worden zandplaten weggespoeld en op andere plaatsen worden zandplaten afgezet. De schorregebieden worden door steile hellingen van de zandplaten en slikken afgescheiden. Enkel bij stormvloeden kunn ze onder wtaer staan. Nog verschillende plassen en kreken aanwezig in de oude bedding van de Zwinmonding. Het Zwin staat nu nog rechtstreeks in contact met de Noordzee via de inham bij Cadzand. De Zwinbosjes en Groenpleinduinen vormen een uniek, uitgestrekt complex van droog duingrasland, vochtige, mesofiele graslanden en struweel. Als de waardevolste schakel in de reeks Zwin naar geconsolideerd duin/dijk/polderlandschap moet het geheel van de Zwinbosjes gezien worden als het geheel van verschillende gradiënten (droog-nat, kalkrijk-arm, zandig-kleiig, zout-zoet). Deze gradiënten zijn in één landschap bewaard gebleven. Verschillende kenmerkende vegetatietypes komen voor afhankelijk van de milieugradiënten die er aanwezig zijn. Op de slikken kan men twee pioniersvegetaties onderscheiden.

Historische waarde:

Oude, brede Zwingeul met vertakkingen die tot Damme reikte, vanaf de 14de eeuw verzand, militair belangrijk (zie aantal forten uit tijd Spaanse bezetting en scheiding der Nederlanden). De vroegere zeearm die eerst Sincfal en later Zwin werd genoemd is door inpoldering en verzanding praktisch helemaal verdwenen. Het slikke- en schorregebied van het huidige Zwin is er een overblijfsel van. Door het aanleggen van de Internationale Dijk eind vorige eeuw werden de laatste polders aangelegd. Verschillende plassen ontstonden na het verhogen van deze dijk en de plassen werden verbonden met het getijdegebied. Zo zijn de plassen geëvolueerd naar een slikkegebied.

Esthetische waarde:

Wijdse panoramische zichten naar de zee kijkend, verre doorzichten naar de polders gericht. Vormt een unieke plaats om de verschillende landschapstypes op zo’n kleine plaats te zien. Gebied kan ingedeeld worden in drie delen : in het noorden het eigenlijke duinmassief, in het zuiden de volledig geïosoleerde strandvlakte (het weidegebied van de paardemarktvlakte) en in het westen een smalle uitlopen van de strandvlakte namelijk de Groenpleinduinen.

Beleidswenselijkheden:

  • behoud en bescherming van de resterende natuur- en geomorfologische

relicten; - duidelijke compartimentering in gescheiden gebruikszones met sterk verschillende dynamiek; - permanente monitoring van de begrenzingen en wisselwerkingen tussen de verschillende gebruikszones; - accentueren van de identiteit tussen de verschillende subeenheden.