| Ankerplaats ID: | A10059 |
|---|
Het Kasteel van Kolem en de Moeren zijn gelegen in de gemeente Puurs in Klein Brabant. De ankerplaats wordt in het noorden begrensd door de bebouwing van Sauvegarde, langs het oosten eveneens door bebouwing en een gracht, langs het zuiden door de spoorweg St.-Niklaas-Mechelen en ten westen ten slotte door de weg Kalfort-Ruisbroek. Deze ankerplaats kan worden opgedeeld in 3 duidelijk van elkaar te onderscheiden eenheden, m.n. het Hof van Kolem of parkbos rond een hoeve en schuur, de moerassige laagte van ‘Het Moer’ en de aangrenzende landbouwgronden langs de zuidelijke rand. Het Hof van Kolmen en het grootste gedeelte van Het Moer hebben een gezamenlijke geschiedenis. Sinds de 2de helft van de 15de eeuw, toen ze beide door de toenmalige eigenaar werden verkocht aan de abdij St.-Bernards van Hemiksem. Van de voormalige abdij, die lange tijd dienst deed als toevluchtsoord, blijven enkel nog de fundamenten over. De nog aanwezige abdijhoeve en schuur dateren uit het einde van de 17de eeuw. Van het oorspronkelijk omliggende park zijn enkel de ringgracht en de herstelde boomgaard herkenbaar; de rest werd bebost. Het Moer is 1 van de drie grote moerassige laagten in Klein Brabant. Vroeger deed het dienst als turfwingebied, maar in de 17de eeuw werd de huidige structuur gecreëerd door het opwerpen van dammen, het graven van grachten en het beplanten van de dammen met hakhout. Aan de westzijde werden een aantal weiden onderhouden ten behoeve van de pachters. Door de hydrologische geïsoleerdheid van het gebied treft men er nog zuivere milieuomstandigheden aan die, samen met de structurele diversiteit van de vegetatie, de belangrijkste natuurwaarden bepalen. Overgangen van het ene vegetatietype naar het andere en het dichte patroon van grachten en dreven, maken het tot een esthetisch aantrekkelijk geheel. Langs de zuidrand zorgt het contrast van open akkerland met achterliggend bos voor een mooi zicht.
Door de grote structurele diversiteit, de ongereptheid van een behoorlijke oppervlakte en de zuivere milieuomstandigheden, vertegenwoordigt dit gebied een hoge diversiteit aan fauna en flora. Een aantal van de voorkomende biotopen zijn uniek voor de streek en als geheel zeldzaam voor Vlaanderen.
Het Hof van Kolem en Het Moer hebben een gezamenlijke geschiedenis sinds de 15de eeuw, toen ze beide werden aangekocht door de abdij St.-Bernards van Hemiksem. Het Hof van Kolmem is de locatie van een voormalige refuge van de abdij. Schuur en woonhuis zijn restanten van een gebouwencomplex dat zijn hoogtepunt kende in de 17de eeuw. De inrichting van Het Moer dateert uit de 17de eeuw en de landschapsstructuur is sindsdien niet meer noemenswaardig veranderd.
Het oude parkbos van het Hof van Kolem, met ringgracht en vijver, vormt een esthetisch waardevol geheel. Het Moer is een kleinschalig gebied met een gevarieerde structuur en talrijke overgangen van rietvelden, hooilandpercelen, broekbossen, e.d., doorweven met sloten en dreven. Vanuit het zuiden heeft men een mooi zicht op het contrast van open akkerlanden met achterliggend bos en bomenrijen langs Het Moer.
Op het einde van de 16de eeuw en het begin van de 17de eeuw, deed het Hof van Kolem dienst als toevluchtsoord in tijden van nood.
Het Moer is 1 van de 3 grote moerassige laagten van Klein Brabant en is dankzij de historische stabiliteit van het grondgebruik nog steeds duidelijk herkenbaar tussen de bebouwde gebieden van Puurs, Ruisbroek en Willebroek.
Hydrografische Elementen:
Kapel van Kolem
No
Door het noordelijke deel van de ankerplaats loopt de spoorweglijn Antwerpen-Dendermonde.