Heuvelrug tussen Lichtaart en Kasterlee

Ankerplaats ID:A10081

Omschrijving

De ankerplaats ‘Heuvelrug Kasterlee’ situeert zich tussen de bewoningskernen van Lichtaart en Kasterlee in de centrale Antwerpse Kempen. Het wordt begrensd door de Olmenlaan, Kasterleesteenweg en Lichtaartsebaan in het noorden, de bebouwing van Kasterlee en de Geelsebaan in het oosten, Venheide, Hukkelenbergen, de Stenenstraat en de Bekenbaan in het zuiden en tot slot de Kasterleesteenweg in het westen. Deze heuvelrug is een schakel uit de duinenketen Nijlen-Kasterlee en sluit daarmee aan bij de ankerplaats ‘Heuvelrug Herentals-Lichtaart met Netevallei. Het gebied wordt gekenmerkt door stuifzandduinen, waarvan de Hoge Mouw de opvallendste is. De actuele structuur en vegetatie van het gebied is het resultaat van een eeuwenlang menselijk ingrijpen en binnen de ankerplaats vinden we nog verschillende sporen van deze antropogene invloed terug. Zo treffen we ten westen van de Hoge Mouw nog vele structuren van plaggenakkers aan met restanten van houtkanten of -wallen rond kleine percelen. De plaggenbodems ten westen van het Koningsbos tot aan het centrum van Lichtaart en ten westen van Lichtaart tot nabij de Hoge Berg wijzen eveneens op een eeuwenoud gebruik van plaggenmest. Dit gegeven stemt ook overeen met de informatie die we halen uit de historische kaarten van Ferraris (1777), Vandermaelen (1854) en het MGI (1925), waarop het gebied wordt gedomineerd door landbouwzones. In het begin van de 20ste eeuw werd echter gestart met de bebossing van deze oorspronkelijke landbouwgronden, met als resultaat een bijna volledig bebost domein, uitgezonderd een kleine hectare heide en enkele duintoppen. Het Brits militair kerkhof -voor 97 Britse en 3 Canadese soldaten-, gelegen in de oostelijke rand van de ankerplaats, herinnert aan de Tweede Wereldoorlog. Deze ankerplaats vertegenwoordigt een belangrijke geomorfologische waarde als schakel in de duinenketen Nijlen-Kasterlee. De heuvelrug is bedekt met stuifzandduinen, waarvan de Hoge Mouw de opvallendste is. De stuifduinen geven een variatie aan bodemstructuren en microgradiënten, wat resulteert in een structuurrijke vegetatie die zich o.a. vertaalt in een gevarieerde ondergroei van de bossen. Typische en opvallende holle wegen, die de heuvelrug ten noorden van de zuidflank doorsnijden, dragen bij tot de esthetische waarde van het gebied.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Deze ankerplaats vertegenwoordigt een belangrijke geomorfologische waarde, die eveneens resulteert in een aanzienlijke biotische waarde. De stuifduinen geven immers een variatie aan bodemstructuren en microgradiënten, wat resulteert in een structuurrijke vegetatie.

Historische waarde

De actuele structuur en vegetatie van het gebied is het resultaat van een eeuwenlang menselijk ingrijpen en binnen de ankerplaats vinden we nog verschillende sporen van deze antropogene invloed terug. Zo treffen we ten westen van de Hoge Mouw nog vele structuren van plaggenakkers aan met restanten van houtkanten of-wallen rond kleine percelen. De plaggenbodems ten westen van het Koningsbos tot aan het centrum van Lichtaart en ten westen van Lichtaart tot nabij de Hoge Berg wijzen eveneens op een eeuwenoud gebruik van plaggenmest. Dit gegeven stemt ook overeen met de informatie die we halen uit de historische kaarten van Ferraris (1777), Vandermaelen (1854) en het MGI (1925) waarop het gebied wordt gedomineerd door landbouwzones. In de oostelijke rand ligt een Brits militair kerkhof uit WOII.

Esthetische waarde

Ten noorden van de zuidflank van de heuvelrug wordt het landschap doorsneden door een aantal zeer mooi, typische en opvallende holle wegen. De indrukwekkende steilrand ter hoogte van Langenberg laat een groots vergezicht op de Netevallei en het landschap van ‘De Zegge’ toe.

Sociaal-culturele waarde

In de oostelijke rand komt een Brits militair kerkhof -voor 97 Britse en 3 Canadese soldaten- uit WOII voor. Het werd aangelegd en wortd onderhouden door de ‘Commonwealth War Graves Commision’.

Ruimtelijk-structurerende waarde

Deze heuvelrug is een schakel uit de duinenketen Nijlen-Kasterlee, en is bedekt met stuifzandduinen, waarvan de Hoge Mouw de opvallendste is.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf
  • talud
Macroreliëf:
  • macroreliëf
  • landduin
  • steilrand
  • holle weg

stuifduinen

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Kerkelijk erfgoed:
  • kapel

St.-Jozefkapel

Andere:

Elementen en patronen van landgebruik

Puntvormige elementen:
  • bomengroep
Lijnvormige elementen:
  • bomenrij
  • houtkant
Historisch stabiel landgebruik:
  • plaggenbodems
  • heide
Bos:
  • naald
  • loof

Opmerkingen en knelpunten

Geen opmerkingen of knelpunten.