Vallei van de Molenbeek te Puurs

Ankerplaats ID:A10060

Omschrijving

Het landschap van de ‘Vallei van de Molenbeek’ is gelegen in de gemeente Puurs in Klein Brabant. De structuur van dit karakteristieke valleilandschap, begrensd door de bewoning van Liezele en Puurs en door wegeninfrastructuur, loopt ook buiten het afgebakende erfgoedlandschap door. Deze ankerplaats omvat een belangrijk deel van de vallei van de Molenbeek ten oosten van Liezele. Het betreft een landschap met een zo goed als gave, eeuwenoude ruimtelijke structuur, met een complex van historisch permanent grasland, talrijke oude landschapselementen en een zoom van gesloten structuren met bossen en struwelen. De geomorfologische opbouw van de vallei met aangrenzende hogere gronden zorgt, samen met de sterk variërende milieuomstandigheden, voor een grote verscheidenheid aan vegetatietypes. Deze verscheidenheid en afwisseling in open en gesloten gebied draagt bij tot zowel de natuurwetenschappelijke als de esthetische waarde van het gebied. Verder komt er verspreid in het landschap heel wat bouwkundig erfgoed voor met een 17de eeuwse kapel, de ‘Schemelbertmolen’ en het Fort van Liezele en bevindt er zich in de zone van het Steentje een archeologische site. Van de voormalige kasteeldomeinen zijn enkel de omgrachtingen en enkele beboste percelen overgebleven. De structuur van dit karakteristieke valleilandschap loopt verder door buiten de afbakening van de ankerplaats. Een te vermelden knelpunt is het voorkomen van een aantal voetbalterreinen die een storende factor vormen binnen dit gave valleilandschap. Uitbreiding van deze sportinfrastructuur moet dan ook vermeden worden.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

De geomorfologische opbouw van de vallei met aangrenzende hogere gronden doet sterk variërende milieuomstandigheden ontstaan. Dankzij deze variatie in abiotiek wordt het gebied gekarakteriseerd door een grote verscheidenheid aan vegetatietypes met hoge botanische waarde en een belangrijke functie als broed- en pleistergebied voor avifauna.

Historische waarde

Het betreft hier een landschap met een zo goed als ongeschonden en ongewijzigde, eeuwenoude ruimtelijke structuur met een complex van historisch permanent grasland en talrijke oude landschapselementen. De landschappelijke inrichting is het resultaat van de volmiddeleeuwse bewoningsorganisatie. Daarnaast vinden we binnen dit erfgoedlandschap ook bouwkundig erfgoed met een 17de eeuwse kapel, de ‘Schemelbertmolen’ en het Fort van Liezele. Van de voormalige kasteeldomeinen, gelegen aan de Molenbeek (Hof ten Broeck, Schemelbert en Hof-ter-Bollen) bleven enkel de omgrachtingen en gedeelten van de omringende, beboomde domeinen bewaard.

Esthetische waarde

Dit erfgoedlandschap omvat een gaaf voorbeeld van een valleigebied met enerzijds een kleinschalig valleilandschap met talrijke bomenrijen en houtkanten en anderzijds de open kouters. De belevingswaarde wordt versterkt door de groene zoom van gesloten structuren van bossen en struwelen in het noordelijke en westelijke deel.

Ruimtelijk-structurerende waarde

De ruimtelijke structuur van het landschap, die zeer karakteristiek is voor een valleigebied, loopt langsheen de Molenbeek verder door, buiten het afgelijnde erfgoedlandschap.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf
Macroreliëf:
  • steilrand
Hydrografische Elementen:
  • beek
  • vallei

Molenbeek

Moerassige gronden:
  • moeras

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Molens:
  • watermolen
Militair erfgoed:
  • fort
Kerkelijk erfgoed:
  • kapel

Archeologische elementen:

Elementen en patronen van landgebruik

Lijnvormige elementen:
  • bomenrij
  • houtkant
  • knotbomenrij
Topografie:
  • historisch stabiel
Historisch stabiel landgebruik:
  • permanent grasland
  • kouters

No

Bos:
  • loof
  • hooghout
  • struweel

Opmerkingen en knelpunten

Een knelpunt is het voorkomen van een aantal voetbalterreinen die een storende factor vormen binnen dit gave valleilandschap. Uitbreiding van deze sportinfrastructuur moet dan ook vermeden worden.