Kastelensite Destelbergen

Ankerplaats ID:A40083

Omschrijving

De kastelensite van Destelbergen bestaat uit een ensemble van de kastelen Te Lande, Krabbenburg, Ter Meren, Succa en Notax met hun bijhorende parken. Dit gebied ligt in de periferie van de Gentse agglomeratie, tussen de kern van Destelbergen en het Gentse. Geomorfologisch bevindt het kasteelpark zich in de Vlaamse Vallei, een zandig gebied waar er een uitgesproken microreliëf voorkomt van westzuidwest- oostnoordoost geöriënteerde ruggen en depessies. De kastelen zijn niet alleen historisch en landschappelijk met elkaar verbonden, ook de visuele band is heel sterk. Samen met hun aanhorigheden, hoeves, waterpartijen, parken, dreven en hovingen zijn deze kastelen een typisch voorbeeld van het voorkomen van een hele reeks kleine kasteeltjes rond Gent, behorend aan de 19e eeuwse katoenbaronnen. Het kasteel Notax bestond reeds in de Middeleeuwen en werd georganiseerd volgens 13 onderdelen. Uit deze tijd stamt de gotische kelder, bekend als ‘Malperthuus’. Het Notaxkasteel werd in 1313 door een zekere Dirk Notax gebouwd. Een versterkte hoeve groeide tot kasteel uit. Na een brand rond 1800 werden er wijzigingen aangebracht (Empire- elementen). Het huidige kasteel vormt een ensemble met een hoeve waarvan de schuur tot woonhuis werd omgevormd. De Zevenrede is een beukendreef die van Norax naar Krabbenbrug loopt. Het kasteel Succa was in 1444 in het bezit van Jan van der Valleyen, de toren is het oudste gedeelte van de 16e eeuw daterend. Het geheel ontwikkelde zich uit de 17e eeuwse kern. Belangrijk is ook het koetsenhuis bij het Succakasteel, dit is een voorbeeld van een laat 18e eeuwse/ begin 19e eeuwse voortzetting van een renaissancistische vormelijke opvatting. Het kasteel Krabbenburg, met zijn brug over de kasteelgracht, is vroeg 19e eeuws, in Empirestijl gebouwd. Het is een nagenoeg zuiver voorbeeld van een streng- klassiek geïnspireerde interpretatie van een groot landhuis, daterend uit de vroege 19e eeuw, zoals dit type vooral sedert het midden van de 18e eeuw onder invloed van het Palladiassisme verder is ontwikkeld. De neogotische hoeve bij het kasteel Krabbenburg vormt met haar schijngevel één geheel met het kasteel. Zeer waarschijnlijk kwam dit gebouwtje tot stand samen met het kasteel, niettegenstaande de verschillende stijlopvattingen van beide. Het Bergenkruis stond tot de 18e eeuw op het gebied van Bergen bij de Schelde als Calvariekruis. Toen werd het naar de huidige standplaats overgebracht. In 1898 werden omheiningsmuur en hek aangebracht rond deze bedevaartsplaats. Reeds in 1007 werd in oude kronijken melding gemaakt van de processies ter ere van Sint- Livinus. De populariteit van de bedevaarten steeg gestaag. Keizer Karel diende de samenkomsten te staken omdat onregelmatigheden plaatsgrepen. In de 17e eeuw werd de bedevaart in ere hersteld. Bij de ingang van het kasteel Te Lande werd een 19e eeuw neogotische kapel gebouwd.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

Geomorfologisch bevindt het kasteelpark zich in de Vlaamse Vallei, een zandig gebied waar er een uitgesproken microreliëf voorkomt van westzuidwest- oostnoordoost geöriënteerde ruggen en depessies.

Historische waarde

Het kasteel Succa was in 1444 in het bezit van Jan van der Valleyen, de toren is het oudste nog aanwezige gedeelte en dateert uit de 16e eeuw. Het geheel ontwikkelde zich uit de 17e eeuwse kern. Belangrijk is ook het koetsenhuis bij het Succakasteel, dit is een voorbeeld van een laat 18e eeuwse/ begin 19e eeuwse voortzetting van een renaissancistische vormelijke opvatting. Het Notaxkasteel werd in 1313 door een zekere Dirk Notax gebouwd. Een versterkte hoeve groeide tot kasteel uit. Na een brand rond 1800 werden er wijzigingen aangebracht (Empire- elementen).Het kasteel Krabbenburg, met zijn brug over de kasteelgracht, is vroeg 19e eeuws, in Empirestijl gebouwd. Het is een nagenoeg zuiver voorbeeld van een streng- klassiek geïnspireerde interpretatie van een groot landhuis.

Esthetische waarde

De kastelen zijn niet alleen historisch en landschappelijk met elkaar verbonden, ook de visuele band is heel sterk. Samen met hun aanhorigheden, hoeves, waterpartijen, parken, dreven en hovingen zijn deze kastelen een typisch voorbeeld van het voorkomen van een hele reeks kleine kasteeltjes rond Gent, behorend aan de 19e eeuwse katoenbaronnen.

Sociaal-culturele waarde

Reeds in 1007 werd in oude kronijken melding gemaakt van de processies ter ere van Sint- Livinus. De populariteit van de bedevaarten steeg gestaag. Keizer Karel diende de samenkomsten te staken omdat onregelmatigheden plaatsgrepen. In de 17e eeuw werd de bedevaart rond het Bergenkruis in ere hersteld.

Ruimtelijk-structurerende waarde

De kastelen van Norax, Succa, Te Lande, Krabbenburg en Ter Meren met nu omringend parken sluiten bij elkaar aan. Ertussen komen nog enkele weilanden voor. Het betreft een vrij gesloten landschap met dreven doorsneden.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Microreliëf:
  • microreliëf

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • park

Kastelen Te Lande, Krabbenburg, Ter Meren, Succa en Notax

Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel
  • omheining
  • kasteelgracht

Te Lande, Krabbenburg, Ter Meren, Succa en Notax

Landbouwkundig erfgoed:
  • hoeve
  • wagenhuis

Elementen van transport en infrastructuur

Wegenis:
  • weg
  • pad

Elementen en patronen van landgebruik

Puntvormige elementen:
  • bomengroep
  • solitaire boom
Lijnvormige elementen:
  • dreef
  • bomenrij
  • hagen
Kunstmatige waters:
  • vijver
Bos:
  • loof
  • middelhout