Kasteel Rumbeke

Ankerplaats ID:A30059

Omschrijving

Deze ankerplaats ligt ten zuiden van Roeselare en bevat het kasteel en domein van Rumbeke. Het domein bevindt zich in een klein beekdal wat de natuurlijke watertoevoer voor de vijvers en grachten waarborgt. Het domein van Rumbeke wordt door enkele legendes verbonden met de graven van Vlaanderen die vóór de 13e eeuw de heerlijkheid van Rumbeke bezaten. De eerste graaf van Vlaanderen (Boudewijn met de Ijzeren Arm, 9e eeuw) zou daar geleefd hebben. Het centrum van de heerlijkheid werd in 1502 omschreven als een grote hofstede met bos, land en water. In de 16e eeuw werd ze omgevormd tot een landelijk herenhuis dat vrij goed bewaard is gebleven. Het eigenlijke kasteel bestaat uit twee evenwijdige gebouwen die verbonden zijn met een klein dwarsgebouwtje; ze dateren uit de 16e eeuw. Naast enkele lagere hoektorentjes heeft het kasteel ook een hoge peervormige spits. In de muren zijn de sleuven voor de jukken van de vroegere ophaalbrug en de vroegere ingang nog duidelijk zichtbaar. De kapel bevindt zich in het kasteel en is moeilijk zichtbaar aan de buitenkant. Langs de straatkant en parallel aan de andere kant van het grasperk , liggen twee poortgebouwen met aansluitend enkele bijgebouwen. De poortgebouwen hebben een Tudorboogpoort en een korfboogpoort. Het koetshuis met vier grote poorten en de duiventoren sluit aan op de poort aan de straatzijde. Bij het andere poortgebouw staan de 19e eeuwse paardenstallen. De gebouwen staan rond een centraal grasperk en worden omringd door twee grachten die eertijds verbonden waren. Ten noorden van het eigenlijke kasteel is deze gracht zeer breed. Ten noorden van het kasteel liggen twee kleine kwadrantvijvertjes en een grasplein waar vroeger de ommuurde moestuin was. Enkel de noordelijke muur van de moestuin bleef gedeeltelijk bewaard. Het Sterrebos is aangelegd in de 18e eeuw. Vanuit een rond prieeltje vertrekken negen lanen die een zicht bieden naar het kasteel, naar kerktorens (o.a. van Roeselare en Rumbeke) en naar andere gebouwen in de omgeving van het park. De huidige dreven zijn niet meer zo opvallend en beeldbepalend, waarschijnlijk door onaangepast en/of te weinig beheer. Waar de lanen uitgeven op de straat staat veelal nog een hekken. In het park staat een ijskelder. Het parklandschap van het domein wordt voornamelijk bepaald door zeer diverse landschapsbepalende elementen zoals vijvers, de ringsloot met oeverbegroeiing, de weilanden en de Engelse tuin met enkele merkwaardige exemplaren. Het zuiden van het domein heeft dicht tegen de oppervlakte kleilagen die zorgen voor een vochtiger milieu met een vochtminnende vegetatie. Rond het domein staat een haag en in het zuiden een dreef.

Landschapswaarden

Wetenschappelijke waarde

De grote verscheidenheid aan landschapsbepalende elementen in het park bepaalt de wetenschappelijek waarde door de aanwezige flora en fauna rond deze elementen. Daarenboven bieden enkele merkwaardige en zeldzame bomen, én de grote diversiteit aan flora een grote botnasiche rijkdom aan het park. Door de kleiige ondergrond in het zuiden van het park komt heir een andere meer vochtminnende flora voor. Het domein ligt in een kleine vallei wat zorgt voor de watertoevoer naar de vijvers en grachten.

Historische waarde

Het 16e eeuwse kasteel is de kern en het oudste gedeelte van het domein, en vertoont sporen van verbouwingen en aanpassingen. Het gaat terug op een middeeleuwse hofstede en wordt in verband gebracht met de graven van Vlaanderen. De jongere bijgebouwen vormen ondanks hun andere bouwstijl één geheel met het kasteel door hun ligging rond het grasplein, door hun historische relatie met het kasteel, en door de omgrachting. De 18e eeuwse parkaanleg met het lanen- of drevenpatroon is ondanks de mindere herkenbaarheid toch zeer bepalend voor het domein en vormt de omkadering van het bouwkundig erfgoed.

Esthetische waarde

Het geheel van vrij gaaf historisch bouwkundig erfgoed krijgt een esthetische meerwaarde door het omliggende park met diverse landschapsbepalende elementen. Daarbij zorgen de lanen/dreven nog steeds voor vista’s naar het kasteel zelfs van de weg rond het domein. De haag rondom het domein en de dreef langs de zuidelijke grens begrenzen het park heel duidelijk.

Ruimtelijk-structurerende waarde

De drevenstructuur is de basis voor het park en trekt de aandahct naar het kasteel en andere gebouwen uit de wijdere omgeving. Dit beboste domein vormt een groen eiland midden de beobiwng van Rumbeke. De plaatsing van het kasteel en de elementen van het park is deels gestructureerd door de vallei en de beek.

Landschapselementen en opbouwende onderdelen

Geomorfologie/hydrografie

Hydrografische Elementen:
  • beek
  • vallei

Elementen van bouwkundig erfgoed, nederzettingen en archeologie

Koeren en hovingen:
  • park

Sterrebos

Kastelen, landgoederen en aanhorigheden:
  • kasteel
  • toren
  • landgoed
  • ijskelder
  • kasteelgracht

poortgebouwen

Landbouwkundig erfgoed:
  • stal
  • wagenhuis

bij kasteel als dienstgebouwen

Elementen en patronen van landgebruik

Lijnvormige elementen:
  • dreef
  • hagen
Kunstmatige waters:
  • vijver

in beekdal gelegen

Bos:
  • loof
  • middelhout

Opmerkingen en knelpunten

Deze ankerplaats is gekneld tussen de bebouwing en dient gevrijwaard te blijven van bebouwing. Daarbij dient men het bosbestand te onderhouden om een buffer te vormen tegen de omliggende bebouwing. Het stervormige drevenpatroon dient door aangepast beheer veel opvallender te worden.