Grote Buizemont, Boelarebos en Arduinbos¶

Omschrijving¶

Het gebied van de Grote en Kleine Buizemont, ten zuiden van Geraardsbergen, tussen Overboelare en Twee- Akren, is nu nog herkenbaar als relictenlandschap. De omgeving van Geraardsbergen is een heuvelachtig land, met, naar Vlaamse normen, steile en hoge hellingen. De Buizemont (70 a 80 meter) ligt parallel aan de Dender en beschermt het stadje. Ten oosten van de Dender bevinden er zich twee langgerekte parallelle heuvels; de Buizemont en de heuvel van het Moerbekebos. Op een luchtfoto is de Buizemont goed zichtbaar. Daar zorgt enerzijds de kopweg voor, die geflankeerd wordt door een sliert huizen met de bijhorende smalle tuinpercelen, anderzijds accentueert de bebossing op zijn noordwestelijke flank de richting en de langgerekte vorm ervan. Het zijn de steilste hellingen die bebost zijn. De heuvels vertonen duidelijk een asymmetrie; een steile noordwesthelling en een zacht hellende zuidoostelijke kant. De valleien en valleitjes zijn op eenzelfde wijze asymmetrisch. De Buizemontheuvel en het Arduinbos lopen op Waals grondgebied verder. De grens is in het landschap niet waar te nemen: de huizen, gewassen en bodemtypes en het patroon van kleine percelen zijn identiek. Het dorpje aan Waalse zijde heet Deux-Acres maar is in de streek beter bekend als Twee- Akren. Pas sinds het officieel vaststellen van de taalgrens spreekt men er Frans. Behoort de Buizemontheuvel tot de Vlaamse Ardennen of tot het Pajottenland? Deze vraag is moeilijk te beantwoorden. Volgens de Vlaamse auteur Omer Wattez zijn de Vlaamse Ardennen de sterk heuvelende streek in het zuiden van Oost- Vlaanderen. De streek is hier inderdaad heuvelend: van 17 meter aan de Dender tot 110 meter aan de Oudenberg. Het Pajottenland wordt eerder in Brabant gesitueerd, deze heuvels komen, in tegenstelling tot de Vlaamse Ardennen, eerder in rijen voor. Zo liggen de Buizemontheuvel en de Moerbekebosheuvel evenwijdig aan elkaar. Ze zijn de voorboden van een hele reeks meer oostelijk gelegen heuvels. Misschien mogen we stellen dat deze streek een overgangsgebied vormt tussen het Pajottenland en de Vlaamse Ardennen. Het Bruizemont-complex is op Ferraris zichtbaar als twee wastines van het type grasland- met- struiken (Grote Buizemont en Kleine Buizemont) en drie kleinere bossen (Boelarebos, Bourengbos en Arduinbos). Het Bourengbos en een deel van het Arduinbos zijn op Waals grondgebied gelegen. Arduinbos, Boelarebos en Bourengbos zijn resten van het Kolenwoud. Mogelijks is dit complex zoals het op Ferraris te zien is nog in zijn middeleeuwse vorm. De boscomplexen zijn in hun vorm ten tijde van Ferraris bewaard. De wastines zijn minder goed te herkennen. De Grote Buizemont is nu een akkercomplex en de Kleine Buizemont door bebouwing, met daartussen nog bosrestanten, sterk versnipperd. Het wegenpatroon zoals op de Ferrariskaarten in nu nog goed te herkennen. Opvallende is de Buizemontweg, die bovenop deze getuigenheuvel loopt. De meeste dorpen en gehuchten liggen in de golvende laagten tussen de heuvelkammen, bijvoorbeeld Overboelare, Moerbeke, Viane, Sint- Paulus en Geraardsbergen zelf. Deze ligging is logisch omwille van het microklimaat en de nabijheid van de akkers, wat vroeger van belang was. Op deze heuvelruggen moet dus iets aan de hand zijn. Volgens historici maakt de Buizemontstraat deel uit van een erg oude weg , die ‘Schapenweg’ genoemd. Deze is mogelijks van Keltische ouderdom. Toenertijd was de Schapenweg een lange straat die de Dender precies ten noorden van de Markmonding kruist. Vervolgens loopt hij de heuvelkam op nabij Boureng en blijft die volgen. Alleen het steile ‘hoedje’ van de Oudenberg wordt omzeild. Iets verder, op de Grote Molenberg, splitst deze historische weg zich in tweeën: één tak volgt de dalende heuvelkam naar Onkerzele, en de andere loopt naar het oude gehucht Atembeke in oostelijk richting. Door het Moerbekebos wordt dan de steile westerhelling van de tweede kam beklommen die dan verder in oostelijke richting wordt gevolgd. Het Boelarebos bezit verscheidene bronbeken, doch slechts twee hiervan hebben zich tot een groter beeksysteem ontwikkeld. De beken behoren tot het bekken van de Dender en wateren in westelijke richting via de Gaverstraat af naar de Dender. Geraardsbergen is ten oosten van de Dender onstaan, op de flanken van de Oudenberg. Pas met het aanleggen van een spoorlijn,op de linkeroever, is de stad ook westelijk gaan uitbreiden. Ten zuiden van het station van Geraardsbergen is er een aftakking naar het oosten. De spoorlijn Geraardsbergen- Edingen loopt door het Boelarebos. De Boelareheuvel vormt hierbij een opstakel. Onder de getuigenheuvel door loopt de spoorwegtunnel. Deze tunnel, de zogenaamde “spoorwegtunnel van Overberg” is samen met de spoorweg Oudenaarde- Ronse en die in de voerstreek, een van de weinige Vlaamse spoorwegtunnels die door een heuvel loopt.

Landschapswaarden¶

Landschapselementen en opbouwende onderdelen¶