| Ankerplaats ID: | A30033 |
|---|
Deze ankerplaats ligt ten zuidoosten van Tielt en ten oosten van de weg (met bomenrij) Tielt - Wakken (gem. Dentergem) die tevens de grens vormt. De weg tussen de herberg Bellevue en Meike vormt de zuidelijke grens, de weg van het Prinselijk Leenhof Gruuthuse naar de hoeve Goed te Karels en een stukje van de Elsbeek de noordelijke. Ze bevindt zich rond de Poelberg die als een restheuvel van het plateau van Tielt beschouwd wordt. De kamlijn van de Poelberg is zuidwest-noordoost georiënteerd. De helling die naar het noordwesten kijkt, is steiler dan degene die naar het zuidoosten kijkt. Rondom de heuvel komen taluds en enkele bronniveau’s voor. De landbouwlanden op de heuvel liggen grotendeels onder akkerland en hebben een open karakter. Naar de valleien toe komen eerder weilanden voor met verspreid een restant van een knotbomenrij. De loop van de Elsbeek in het zuidoosten wordt geaccentueerd door een bomenrij. Het wegenpatroon hangt samen met de zuidwest-noordoostelijke richting van de heuvel. Enerzijds heeft men wegen die ongeveer evenwijdig lopen met de kamlijn en anderzijds degene die er loodrecht op staan. Op kruispunten van wegen treft men her en der kapelletjes aan. Enkele holle wegen met begroeide taluds komen voor in het gebied. Langs de weg over de kamlijn is de opeenvolging van gebouwen van zuidwest naar noordoost zeer markant: eerst een hoeve, dan het schoolgebouwtje, dan een hoeve met windmolen en opnieuw een hoeve. De bebouwing in het gebied komt verspreid voor, en rond vele hoeves staan opgaande bomen(rijen). Ze bestaan uit enkele losstaande gebouwen en zijn veelal vrij gaaf zonder recente uitbreidingen. Sommige hoeves hebben vlakbij nog een boomgaard. De hoeve Goed te Karels heeft nog een lange en gave toegangsdreef. De Poelbergmolen is een houten standaardmolen op 4 bakstenen teerlingen en staat op het hoogste punt van de heuvel in een open omgeving. De afwezigheid van hoge gebouwen en beplanting op de akkerlanden in de omgeving maakt dat de noodzakelijke windvang gevrijwaard blijft om de werking van de molen niet te hypothekeren. Het prinselijk Leenhof van Gruuthuuse met hoeve is gebouwd tussen 1920 en 1940, en vormt een getuige van de ontginning van het gebied door enkele bekende families. Vanuit de omgeving valt de Poelberg enorm op door het grote reliëfsverschil in dit vlakke gebied. Vanop de heuvel heeft men een zicht in alle richtingen waarbij de stad Tielt en de overgang naar het plateau van Tielt sterk opvallen. De industrie in het zuidwesten van Tielt is visueel storend. De Poelbergmolen is een baken door zijn hoge ligging en door zijn wieken.
De poelberg vormt een alleenstaande heuvel aansluitend bij het Plateau van Tielt. Aan de voet ervan komen talrijke bronniveaus voor.
Het ensemble van gebouwen langs de kamlijn van de Poelberg (molen, hoeves en klooster/school) zijn historisch gegroeid en nog intact. De molen is goed bewaard en gerestaureerd én vormt een waardevol industrieel-archeologisch element.
Het open karakter van de akkerlanden op de heuvel en de hoge ligging van de Poelberg geeft panoramische zichten in verschillende richtingen. De molen is zeer goed bewaard en maalt op geregelde tijdstippen. De omringende hoeves geven dankzij hun gaafheid en lage verstoring door recente uitbreidingen een meerwaarde aan de molen vanwege de samenhang. De molen zelf accentueert de hoge ligging van de Poelberg.
Bij het klooster en de school vormt de grot een bedevaartsoord.
De oriëntering van de Poelberg bepaalt in grote mate het wegennet op en rond de heuvel. De heuvel, de molen en gebouwen langs de kamlijn vormen een blikvanger voor de omgeving.
langs hellingen Poelberg
bronnen aan de voet van de Poelberg; Elsbeek
Nederzettingspatronen: opeenvolging van historische bebouwing langs kamlijn poelberg
meeste hoeves nog authentiek en weinig verstoord
Poelbergmolen
dreef naar Goed Te Karels; bomenrijen Elsbeek en rond hoeves; knotbomen in weilanden
Het open karakter dient behouden te blijven voor de windvang van de molen, voor het zicht op de molen en voor het zicht op de omgeving van de heuvel. Een geregeld werkende molen heeft immers een grotere belevings- en esthetische waarde, én kan voor educatieve doeleinden gebruikt worden. De molen heeft ook een industrieel-archeologische waarde. De industriezone van Tielt ten noorden van de Poelberg is een behoorlijke blikvanger vanop de top van de Poelberg. Een buffer zou welkom zijn. Rond de Kapelrijbeek zorgen de (knot)bomenrijen en houtkanten voor een landschappelijke camouflage van de spoorweg en van recente tuinbouwbedrijven met serres. Dit gebied bevindt zich vlakbij de stad Tielt; de oprukkende lintbebouwing dreigt het zicht op en vanuit deze ankerplaats te verstoren; de aanleg van nieuwe wegen versnijdt de open ruimte verder; doorsnijding door spoorweg, zicht op industriezone,… Daarenboven bestaan er plannen om de ringweg rond Tielt te sluiten waarbij de ankerplaats niet doorsneden zou worden, maar die wel afbreuk zou doen aan de esthetische waarde.