| Ankerplaats ID: | A30030 |
|---|
Deze ankerplaats ligt op de zuidelijke helling van het plateau van Wijnendale en vormt een overblijfsel van het Verloren Cost woud uit de 18e eeuw. Het landschap wordt hier gestructureerd door het reliëf en de hydrografie. De zuidelijke helling van het plateau vertoont heel wat bronniveaus waar zandige Tertiaire lagen dagzomen. De beken in het Wijnendalebos lopen allemaal naar de Kasteelbeek. De Kwartaire zandige bedekking is op deze helling zeer dun. Op het plateau zelf komen stuwwatergronden voor. Langs de hellingen waar kleine depressies het toelieten, kon zich veen vormen gedurende het Holoceen. Het plateau zelf ligt onder landbouwland en is een veltgebied geweest. In het bos is een dambordpatroon te herkennen wat getuigt van de late, systematische ontginning van het veltgebied. Op het plateau zelf bevindt zich het kasteel van Wijnendale. Het is een oude waterburcht van het ronde waterslottype. In het begin van de 11e eeuw werd hij gebouwd en ten tijde van Napoleon (1811) afgebroken. Enkel de omgangsmuur en de twee torentjes dateren nog uit de 11e eeuw. Vlakbij het kasteel liggen de bijgebouwen die waarschijnlijk uit het midden van de 19e eeuw stammen: boerderij met woonhuis, stallingen en schuur, paardestal, koetshuis. Er is ook nog een familiekapel, een ijskelder en een boswachterswoning in de buurt van het kasteel. Rond het kasteel ligt een gracht. Aansluitend daarop ligt een park en boomgaard met o.a. serres, moestuin, zaaibedden,... Op zo’n 30m afstand van het slot ligt een Merovingische begraafplaats. De helling staat volledig onder bos: met gemengde en niet-gemengde bestanden. Rond de bronniveaus en langs de beken komt waardevolle bronbosvegetatie en beekbegeleidende vegetatie voor. Aan de bron van de Fonteinbeek staat zelfs een fontein. Het bos is ook van ornithologisch belang. In het bos zijn enkele oude bewoningssites aanwezig. De rand van het bos wordt enerzijds geaccentueerd door dreven (vooral nabij het kasteel) en anderzijds door lage struikvegetatie. De dreven lopen soms verder in het bos en ook buiten het bos langs de landbouwpercelen. Langs de grens van de ankerplaats heeft men nog een vrij gaaf zicht op het bos. In het zuiden en het westen liggen enkele gebouwen (vnl. landbouwbedrijven) aan de rand van het bos die van weinig belang. Recente uitbreidingen van landbouwbedrijven en nieuwe landbouwbedrijven doen echter afbreuk aan de esthetische waarde van het gebied aangezien zij het zicht op het bos verstoren. Daarom pleiten wij voor grondgebonden landbouw indien gebufferd. Om het zicht op de bosrand te behouden dient men de open ruimte tussen bosrand en weg te vrijwaren (o.a. lintbebouwing vanuit Reiger in oostelijke richting en in zuidelijke richting beperken).
Het gebied bevindt zich op de grens tussen de zandstreek en de zandleemstreek waardoor flora van beide streken voorkomt. In het gebied is de kwartaire mantel zeer dun of lokaal afwezig waardoor het tertiair substraat van groot belang is. Het plateau kent stuwwatergronden en langs de helling komen talrijke bronniveaus voor waar een zandige tertiaire laag dagzoomt. De overgang van plateau naar helling is zeer bruusk. In depressies vormde zich lokaal veen. De steile zuiderhelling van het plateau staat volledig onder bos. Rond de bronniveau’s komt waardevolle bronbosvegetatie en verder stroomafwaarts beekbegeleidende vegetatie. Het gehele boscomplex kent floristisch en faunistisch (vooral ornithologisch) een grote rijkdom met zeldzame soorten.
Het boscomplex is een overblijfsel van het “Verloren Cost”-woud, dat tot de 18de eeuw het hele plateau bedekte. In het bos is een dambordpatroon herkenbaar dat soms door dreven geaccentueerd wordt. Op het plateau zelf ligt de historische waterburcht Wijnendale met middeleeuwse resten en neogotische stijlelementen. De bijgebouwen vormen eveneens belangrijk bouwkundig erfgoed dankzij de gaafheid. In het bos is een oude bewoningssite en een oude Merovingische begraafplaats aanwezig. De weg Torhout - Oostende, die aan het kasteel passeert, heeft een hsitorische waarde als Romeinse Heirbaan.
Door zijn uitgestrektheid en door zijn ligging op de rand van het plateau en op de aansluitende helling is het boscomplex van verre zichtbaar. Het zicht op bosrand vanuit de omgeving is weinig verstoord. Zeer gaaf kasteel dat door zijn topografische ligging en uitzicht zeer beeldbepalend is voor de omgeving en ook goed zichtbaar is uit omgeving. In de omgeving van het kasteel staan ook nog enkele bijhorende bouwsels zoals fontein, kapel, serre, hoevecomplex, afspanning.
Het reliëf en hydrografie is structurerend voor deze ankerplaats. Het bos zelf vormt door zijn ligging op helling en door zijn uitgestrektheid een baken voor de omgeving.
rond bronniveaus vaak taluds
steilrand van het plateau van Wijnendaele aangesneden door talrijke bronbeken
vooral brongebied; Wijnendaelebron
Moerassige gronden:
rond bronniveaus
kasteel van Wijnendaele:waterburcht (hoge toren)
OLV van Wijnendaele
Archeologische elementen:
dreven loodrecht op elkaar; as Torhout - Wijnendaele-kasteel
Waterbouwkundige infrastructuur:
fontein bij kasteel en kasteelgracht; brongebouw rond bron
Kunstmatige waters:
kasteelgracht
zogenaamde “carrés”; oude bosindeling
De steilrand van het plateau wordt door het bos aan het oog onttrokken. In het bos is die wel goed zichtbaar. Het zicht op het bos dient gevrijwaard te worden; de lintbebouwing die vanuit Reiger in zuidelijke en oostelijke richting uitdijt, vormt daarvoor een bedreiging. In de uiterste zuidoosthoek van de ankerplaats bevindt zich een nieuw landbouwbedrijf dat eerder storend overkomt.