Kasteel van Boechout en omgeving¶

Omschrijving¶

De ankerplaats ‘Kasteel van Boechout en omgeving’ is gelegen op grondgebied van de landelijke gemeenten Boechout en Hove, ten zuidoosten van de stedelijke agglomeratie Antwerpen. De begrenzing wordt gevormd door het centrum van Boechout en de Holle Weg in het noorden, de spoorlijn Antwerpen-Lier en de boshoek in het oosten, de Boshoekstraat in het zuiden en de bewoning langsheen de Lintsesteenweg in het westen. Het Hof van Boechout is gelegen ten zuiden van de dorpskern binnen een grotendeels omhaagd domein en landschapspark. Het U-vormige kasteelgebouw in laatclassicistische stijl gaat in oorsprong terug tot de 16de eeuw, maar werd in de 17de eeuw en in het begin van de 19de eeuw grondig verbouwd. Oorspronkelijk was het kasteel gelegen binnen een vierkante vijver waarvan, ten voordele van het geplaveide vierkante voorhof, de noordzijde werd gedempt. De ommuurde moestuin langs de westzijde werd aangelegd tussen 1805 en 1813; de bijgebouwen waaronder de stallingen en het koetshuis gaan terug tot de 15de en 17de eeuw. Het omgevende park werd in grote lijnen aangelegd in het begin van de 19de eeuw. Opvallend zijn de waterpartijen en de levensgrote zandstenen beelden. Verspreid doorheen het kasteelpark staan verschillende boomgroepen of solitaire bomen van aanzienlijke leeftijd en dus met een behoorlijke dendrologische waarde. Aan het begin van de grote dreef die naar het domein leidt, omgeven 8 oude lindebomen een mooi bewaard neoclassicistisch kapelletje uit 1919. Een aantal van de hoeven, gelegen binnen de ankerplaats, hebben net als het kasteel een aanzienlijke historische waarde. De ‘Hoeve Lintacker’, die de noordoostelijke zijde van het kasteel flankeert, dateert voor het grootste deel uit het begin van de 19de eeuw. Bovendien werd reeds in 1362 melding gemaakt van de moederhofstad Lintacker. De Lauwhoeve was oorspronkelijk een omgrachte, semi-gesloten hoeve uit de 18de eeuw, maar werd verbouwd in de 19de en 20ste eeuw. De Modelhoeve is nog steeds een semi-gesloten hoeve uit 1911, voorzien van een mooie omhaagde voortuin. De Bisthoeve, waarvan de site teruggaat tot de 14de eeuw, tenslotte betrof vroeger een omgrachte hoeve, ingepland binnen een beboomd en omhaagd domein. Jammerlijk werd de hoeve sterk verbouwd en het omhaagde domein afgebroken; in de periode 1920-1940 verdween het grootste deel van de omgrachting. Een opvallend element in de noordelijke rand van de ankerplaats is de goed bewaarde stellingenmolen uit 1782, jammer genoeg langs twee kanten ingesloten door bebouwing. De natuurwetenschappelijke waarde van deze ankerplaats wordt onder andere bepaald door het gebied ter hoogte van de Melkkuip. De typische bodemstructuur en het uitgesproken reliëf, waarbij de hoger gelegen gronden in een boog omheen de lage zone liggen, geven hier ontstaan aan een kwelamfitheater, met een zeer specifieke en deels zeldzame plantengroei. Daarnaast is er ook het Bos van Moretus: hoewel de boomlaag eerder artificieel is, onderscheiden we een waardevolle ondergroei, die goed gedijt op de relatief stabiele, vochtige tot natte zandleembodems. Via de lijn- en puntvormige landschapselementen in en rond de weilanden die het bos omgeven, het aan op andere boscomplexen in de omgeving. Dit laat uitwisseling van plant- en diersoorten toe, wat de intrinsieke waarde van elk boscomplex op zich ten goede komt en tevens het natuurwetenschappelijk belang van de landschapsecologische infrastructuur in de omgeving bepaalt. Dankzij het eerder ongeschonden karakter van deze ankerplaats en het contrast tussen het gesloten kasteeldomein en bos van Moretus en de eerder open omgeving, is dit een esthetisch waardevol landschap. Het Hof van Boechout, een mooi bewaard kasteelpark, gelegen in een kleinschalige en gevarieerde landelijke omgeving, rijk aan typische oude hoeven en kleine landschapselementen, versterkt de belevingswaarde van het geheel. Door de centrale aanwezigheid van het Bos van Moretus dat aansluit op het beboste kasteelpark van het Hof van Boechout, vertoont het landschap een eerder gesloten structuur, die nog wordt versterkt door de dreven en bomenrijen in de omgeving. Het ten oosten van het kasteel gelegen gebied van ‘De Melkkuip’, met een uitgesproken reliëf, verschilt sterk van de omgeving door de openheid en doordat het zich als een aparte entiteit heeft ontwikkeld. De vallei van de Lauwerijkbeek is een duidelijk herkenbaar element dat het landschap doorkruist. Als geheel betreft deze ankerplaats een typisch voorbeeld van een kasteeldomein in landelijke omgeving in het landschap van Kontich-Ranst. Te vermelden knelpunten in het gebied zijn de inplanting van het waterzuiveringsstation in de westelijke rand van de ankerplaats, alsook de steeds oprukkende bebouwing, met als gevolg dat het historisch erfgoed uit haar context wordt gerukt. Daarnaast moet worden opgemerkt dat het behoud van de landschapsecologische infrastructuur in en rond de weilanden essentieel is om de natuurwetenschappelijke waarde van het Bos van Moretus in de toekomst te verzekeren.

Landschapswaarden¶

Landschapselementen en opbouwende onderdelen¶