R10059: Bos- en akkercomplex Molenheide, Staatsbossen, Kwade Putten, Hoge Mierdse Heide

Verstoring: Ter hoogte van Kijkverdriet ruilverkaveld (RVK Kijkverdriet).

Herkenbaarheid: 3

Samenhang: 3

Gaafheid: 3

Historische waarde:

Vallei van de Aa nabij Liereman: bij Ferraris gesloten beemdenlandschap palend aan groot vengebied (Liereman); bij Vandermaelen beemden met bosjes; oude perceelsstructuur is herkenbaar (cf. MGI). Molenheide: bij Ferraris heide met vennen; bij Vandermaelen reeds grote ontginningswegen aangelegd; nu nog zeer duidelijk herkenbare en relatief gave ontginningsstructuur (bos); sluit aan op Nederlandse ‘Overheide’ en ‘Het Moerke’; Aa-vallei is gekenmerkt door vrij gave perceelsstructuur met restanten van perceelsrandbegroeiing (cf. MGI). Tuldersche Heide: ontginningsstructuur is nog herkenbaar, vele toenmalige bospercelen zijn nu akkerland, dreven herinneren aan vroegere bos (cf. MGI); opvallend is hoeve Isidoor met aansluitende landerijen, waar dreven de ontginningsstructuur accentueren en de percelen grootschaliger zijn geworden (cf. MGI). De Bogaert: bij Vandermaelen en Ferraris grote vennen temidden van heide; nu verland en ingesloten in bos; blokvormige ontginningsstructuur (bos) is nog relatief gaaf. Krombusseltjeszuster: restanten van vennen verspreid in open akkerland met grootschaliger percelen (cf. MGI); aansluitend op De Bogaert en Overheide. Staatsbossen: bij Ferraris en Vandermaelen heide met vennen; bosstructuur en uitzicht zijn nagenoeg gaaf (cf. MGI); diverse vennen zijn nog aanwezig (ofwel verland, ofwel vorm nog waarneembaar); aansluitend hierop dambordvormige landbouwontginning, waarvan eerste aanzet bij Vandermaelen is gegeven; vroegere gesloten karakter is verloren gegaan (cf. MGI); oude vennen liggen geïsoleerd tussen de akkers (o.a. Witgoor, Leyven, enz.) en versnipperd komen nog enkele blokken bos voor. Kijkverdriet: rectangulair kavelnet als overblijfsel van eerste ontginningen in de vorige eeuw. Hoge Vijverbos: bij Ferraris en Vandermaelen heide met vennen, genaamd ‘Hoge Vijvers’; van deze vennen is er nagenoeg niets meer over (reeds bij MGI verdwenen); hoofdontginningswegen reeds bij Vandermaelen aanwezig; tussenliggende beboste blokken zijn nu ingedeeld in dambordvormig patroon met open stukken akkerland. Kwade Putten: bij Ferraris en Vandermaelen heide met vennen; raamwerk voor ontginning reeds bij Vandermaelen aanwezig; verschillende vennen komen nog voor (Het Venneke, Geksche Hoef Ven, Koras Vijver); bos en bosstructuur zijn nagenoeg gaaf (cf. MGI); ten zuiden van Kwade Putten liggen enkele kasteeltjes (Kasteel Meerhoeve, Kasteel De Tip, Landgoed Zeshonderd, enz.). Luif Goor, Reen Heide: ten dele bosgebied met enkele restanten van vennen, nu grotendeels verland en bebost (cf. MGI). Liereman (vervolg): vroeger vengebied dat nu grotendeels verland is, maar nog goed herkenbaar (cf. MGI). Hoge Mierdsche Heide: restanten van vennen in bos (cf. Vandermaelen en MGI); dambordvormige landbouwontginning vrij gaaf (cf. Vandermaelen eerste aanzet tot ontginning). Archeologische vondsten: handgevormd aardewerk vermoedelijk uit Ijzertijd en 11de - 12de eeuws materiaal onder plaggenbodem nabij Wilders (net buiten relictzone); Merovingische, 10de tot 13de eeuws bewoning in Aa-vallei ten noordwesten van NR Overbroek; Mesolitische silexconcentraties nabij Heggebrug en Voorheide; zone met Ijzertijdbewoning Hegge (Straatloop en Aa); vroeg-Romeins grafveld en Bronstijd grafheuvels met late BT-urn nabij Schoot; litisch materiaal en handgevormd schervenmateriaal langs Aa en Marelse Loop nabij Zuidheikant; litisch materiaal nabij Zwartgoor; prehistorische site, zowel paleolitische als mesolitische silexconcentraties in Reenheide; pre- en protohistorische bewoning en/of begraving nabij Laks en motte (?) en silexconcentraties nabij Hoeve Heidehuisje.

Esthetische waarde:

Groot aaneengesloten gebied bestaande uit systematische boscomplexen afgewisseld met open stukken akkerland, waarvan systematische ontginningsstructuur nog waarneembaar is. Dit geeft het landschap een gecompartimenteerd uitzicht. Kijkverdriet: kleine niveauverschillen in landschap en afwisseling van agrarisch gebied met bossen in noorden (Staatsbossen) en (broek)bossen in westen.

Beleidswenselijkheden:

Vrijwaren van verdere ruilverkavelingswerken.