Sint-Anna-Pede¶

Omschrijving¶

Sint-Anna-Pede is een zeer landelijk gehucht in de directe omgeving van Brusselse agglomeratie, gelegen in Itterbeek, een deelgemeente van Dilbeek. Het afgebakende gebied ligt tussen de steenweg Brussel-Ninove en de rechtstreekse spoorlijn Brussel-Gent, met het in 1929 gebouwde spoorwegviaduct, dat zestien bogen telt bestaande uit ter plaatse gestort beton. Dit viaduct is een sterk beeldbepalend element geworden in deze omgeving. Ten zuiden van de dorpskern en onder het viaduct stroomt de Molenbeek of Pedebeek, die gevoed wordt door de Koevijverbeek. Bijna haaks op deze vallei ligt een andere vallei waarin het Sint-Annakasteel gelegen is. De Sint-Annakerk en haar omgeving is een vertrouwd beeld dank zij het schilderij “De parabel der blinden” van Pieter Breugel de Oude dat hierop geïnspireerd is. Het koor van de zandstenen kerk dateert uit de 13de eeuw, de westertoren, de zuidersacristie en het kerkschip kregen hun uitzicht in de 16de eeuw. De bossen en de boomgaarden rond de Sint-Annakerk dateren van uit de 18de eeuw. De perceelsvormen bleven ook ongewijzigd. In de schaduw van de kerk staat de herberg “In de Ster” met delen in vakwerkbouw en gewitte lemen vullingen. Ten zuiden van de kerk staat het 18de-eeuwse Sint-Anna-Hof, ook Breugelhof genoemd, een gesloten hoeve, aangepast in de 19de eeuw en later verdeeld in meerdere woningen. Aan de overzijde van de straat, in de Pedevallei ligt een omgracht herenhuis, bijgenaamd “Het Klein Kasteeltje”, daterend uit de 17de-18de eeuw Ten noordoosten van de dorpskern ligt het domein van het Sint-Annakasteel, dat oorspronkelijk een aaneengesloten reeks van zes vierhoekige vijvers omvatte. Het oorspronkelijke classicistische landhuis werd gebouwd omstreeks 1770 ten zuiden van de scheiding tussen de eerste en de tweede vijver. Het huidige, eveneens classicistische gebouw, staat op een helling ten noordoosten van de vierde (in huidige termen derde) vijver. Momenteel bestaan nog de 2de, 3de en 4de vijver, de laatste twee werden samengevoegd. Ten zuidwesten van de vijver bevindt zich een lange bomenrij. De huidige 900m lange toegangsweg kronkelt vanaf de Ninoofsesteenweg op de steile rand van een beekvallei naar het kasteel. In 1947 werd het park in de onmiddellijke omgeving van het kasteel heraangelegd door de Engelse landschapsarchtect Russell Page (1906-1985). De terrassenstructuur en de gemetste muren in witte zandsteen langs weerszijden van het kasteel, min of meer in het verlengde van de lengteas van het kasteel, en sommige grote taxushagen werden vermoedelijk door hem aangelegd. In 1998 werd deze zone heraangelegd door Jacques Wiertz. Van het grote boomgaardperceel ten oosten van het kasteel is alleen de zuidelijke helft nog beplant met oude fruitbomen. Het noordelijke deel werd heraangeplant. Recent werd ook een kleine moestuin ten oosten van het kasteen aangelegd. De heuvelrug, genaamd Rutting, is bebost.

Landschapswaarden¶

Landschapselementen en opbouwende onderdelen¶